Thẩm du khó ra đành nhờ đến chị hàng xóm

Nhắc lại là khi giá cao ngất trời nghĩa là đã đến lúc nói lời tạm biệt. Lần thứ hai này ông đã buộc bà phải ký một thỏa thuận không cạnh tranh trực tiếp. Đa số các công ty trên thế giới đều rơi vào loại hàng hóa, vì vậy Warren chỉ việc ngồi nghỉ ngơi - nhưng khi ông phát hiện ra một công ty có lợi thế cạnh tranh bền vững, ông sẽ nhảy ngay vào chỉ trong vòng 10 phút.

Khi giá lên cao, Warren thường rút lui khỏi thị trường; khi giá xuống thấp, Warren bắt đầu quan tầm đến việc mua vào, nếu chúng xuống đến mức chấp nhận được và nếu đó là công ty chấp nhận được thì ông sẽ mua vào. Thị trường chứng khoán là một con quái vật luôn bỏ qua giá trị kinh tế dài hạn của doanh nghiệp và chỉ giao dịch dựa trên tiềm năng ngắn hạn của nó. Điều này có nghĩa là lương bổng cao hơn, cơ hội tăng lương thăng chức nhiều hơn khi bạn làm tốt công việc.

Ông nhận thấy rằng ngân hàng đầu tư chịu trách nhiệm phát hành đã cẩn thận cân nhắc giá cả. Khi nhà quản lý thay đổi sổ, họ sẽ phải chịu tù tội, nhưng đáng buồn là hệ thống kế toán lừa đảo của họ thường không được phát hiện cho đến khi họ đã phủi sạch toàn bộ số vốn đầu tư của cổ đông và cả nguồn quỹ hưu trí của nhân viên. Bạn không muốn mình phải lo lắng không biết chiếc dù có bung ra khi bạn sắp nhảy khỏi máy bay, và tương tự như vậy bạn không muốn nghi ngờ sự liêm chính của người bạn sắp bắt tay giao dịch kinh doanh.

Thay vào đó, họ làm giàu bằng số tiền hoa hồng họ tính cho bạn khi mua và bán các khoản đầu tư. Trong vòng một trăm năm qua nó đã xảy ra với radio, máy bay, ô tô, máy tính, công nghệ sinh học, và Internet. Thời điểm quan tâm đến cổ phiếu là khi không ai ngó ngàng đến nó.

Một số sản phẩm nhất định đã chiếm lĩnh được tâm trí của bạn - chúng là những thương hiệu bạn nghĩ đến ngay khi bạn có nhu cầu về ngành hàng đó. Thời điểm tốt nhất để tiêm ngừa không phải là ngay sau khi bạn mắc bệnh. ông đã kiếm được tiền triệu bằng chiến lược cũ, nhưng chiến lược mới đã mang về cho ông bạc tỉ.

Hiện tượng thường xảy ra trong cuộc chiến đấu giá là cảm xúc lấn lướt suy nghĩ lý trí, và một CEO có cái tôi quá lớn có thể phải trả một cái giá cực kỳ đắt bằng đồng tiền của cổ đông. Nhưng nếu trách nhiệm không phải thuộc về các tổng giám dốc, thì họ không thật sự là nhà lãnh đạo của chúng ta phải không? Nếu đó không phải là người lãnh đạo, vậy sao chúng ta không đi tìm một người lãnh đạo khác có thể điều hành công ty? Đây là công ty của chúng ta phải không? Chúng ta là những người chủ phải không? Warren chưa bao giờ quên rằng chính những cổ đông của Berkshire mới là người chủ của công ty ông đang điều hành. Nếu chúng ta không tìm được gi trong vòng tròn năng lực của mình, đừng cố gắng mở rộng vòng tròn.

Nhưng nếu bạn mua một doanh nghiệp vĩ đại, cuối cùng thì giá trị của nó sẽ cộng hưởng lại thành một con số khổng lồ. Khi các sinh viên đại học hỏi ông về định nghĩa thành công, ông cho biết thành công là nhận được sự yêu thương từ những người bạn mong muốn được yêu thương. Và trên thực tế họ đã tăng trưởng, biến con số 45 triệu đôla đầu tư của Warren thành 2,3 tỉ đôla trong vòng 15 năm.

Ông mua Berkshire Hathaway khi không ai muốn dính dáng đến nó; ông mua American Express khi không ai muốn dính dáng đến nó; ông mua Washington Post khi không ai muốn dính dáng đến nó; ông mua General Foods khi không ai muôn dính dáng đến nó; ông mua RJR Tobacco khi không ai muốn dính dáng đến nó; ông mua GEICO khi không ai muốn dính dáng đến nó; ông mua trái phiếu của Washington Public Power Supply System khi không ai muốn mua chúng; và ông mua những trái phiếu sinh lợi cao khi không ai muốn mua chúng. Warren thường bắt đầu viết bản báo cáo thường niên ngay sau ngày đầu năm trong ngôi nhà nghỉ đông, gần bờ biển, tại Laguna Beach (chỉ cách ngôi nhà cũ của Benjamin Graham không xa mấy). Giá cổ phiếu của nó đã tăng từ 19 đôla năm 1965 đến 95.

Điều này không có nghĩa là bạn không được phạm sai lầm, chỉ cần bạn đừng phạm những sai lầm quá lớn quá nhiều. Warren khai thác tất cả những sai lầm này. Chi phí thấp đồng nghĩa với lợi nhuận cao, và lợi nhuận cao là tiền nhiều.

Mối tình của Warren với Susie đi đúng theo công thức này — họ tìm thấy tình yêu bên nhau và sau đó đồng lòng dốc sức tạo nên một nhà của cải. Yếu tố canh bạc trong thị trường chứng khoán đã có từ khi khái niệm này mới hình thành; người ta thích đánh bạc, nó làm cho mọi thứ trở nên hào hứng hơn. Tại sao lại rẻ đến thế? Bởi vì nếu nhìn ngắn hạn, Wall Street không cho rằng giá cổ phiếu sẽ tăng trong vòng một năm, mà đúng thế, nó không hề tăng.