Có 2 khía cạnh hoàn toàn khác biệt. Chính nhờ sự tiến triển, chúng ta có những ý tưởng hữu ích mới. Cách nói "Tôi muốn anh nhìn nó từ hướng Bắc" khác hẳn với câu "Anh đang nhìn từ hướng Bắc đấy!".
Liệu ý tưởng này có gì giống và khác so với những ý tưởng mình đã biết? Liệu ý tưởng này so với kinh nghiệm khuôn mẫu có sẵn của mình có gì giống và khác? Chúng ta xét đoán để chỉ ra những điều giống và những điều khác so với những điều chúng ta biết trước. Từ những doanh nhân hàng đầu đến những em bé chập chững đến trường đều có thể học phương thức tư duy này. Và khía cạnh được coi là khó nhất đối với tất cả sự sáng tạo đó là: điểm dừng sáng tạo.
Có một số người chọn cách bất đồng quan điểm với người khác nhằm thể hiện bản thân mà không hề xem xét đúng sai. Khi sử dụng chiếc mũ này, mọi người sẽ chỉ ra những mặt thuận và những mặt trái của tình huống, hoặc những giải pháp. Trực giác không phải lúc nào cũng chính xác nhưng thông thường tỷ lệ chính xác của nó cao hơn so với tỷ lệ thất bại, và xét tổng thể, khả năng trực giác thường là đúng.
Khi sử dụng chiếc mũ xanh, mọi người được khuyến khích đưa ra những ý kiến, dạng như: “Chúng ta có thể làm điều này, hoặc điều này, hoặc điều này”. Sau đó cả hai phía có thể đều được cho là đúng. Socrates chú trọng đến phương thức tư duy biện chứng và tranh luận.
Các luật sư trong quá trình xử án thường lái sự việc theo chủ đích sẵn có. Nhưng bất cứ một quyết định sáng suốt nào cũng thể hiện xúc cảm vào thời điểm đưa ra quyết định cuối cùng. Gợi ý, xét đoán, phê phán, thông tin và cảm xúc thuần tuý tất cả đan xen vào nhau làm rối loạn tư duy.
Người suy nghĩ đội chiếc mũ vàng và tuân theo những yêu cầu của nó để trở thành một người tích cực và lạc quan. Điều mà tôi muốn nhấn mạnh ở đây chính là «mức độ vừa đủ»: của một bộ óc tư duy phê phán. Bạn muốn có một lý do bào chữa thích hợp cho việc bạn không thích anh ấy.
Đơn giản là chúng ta không thể tối đa hoá sự nhạy cảm theo mọi hướng cùng một lúc. Nhưng người đó hoàn toàn có thể thay mũ khác. Ví dụ, nếu chúng ta cho rằng tiếng ồn của chiếc máy bay Boeing 757 ảnh hưởng lớn tới chặng bay của hành khách, chúng ta sẽ coi thông tin đó là quan trọng và sẽ tiến hành kiểm nghiệm lại điều đó.
Chúng ta đã phát triển những hệ thống tuyệt vời, đó là hệ thống toán học, thống kê học, hệ thống xử lý thông tin, hệ thống ngôn ngữ và lôgíc. Bạn thích ý tưởng mở một văn phòng đại điện ở Newyork. Nếu mọi người không lựa chọn món trứng tráng cho bữa sáng, họ có thể lựa chọn chúng cho bữa trưa và bữa tối.
Với chiếc mũ đỏ, mọi người sẽ dựa vào cảm giác, trực giác và cảm xúc để xem xét tình huống. …Viễn cảnh tốt nhất có thể là cửa hàng kia sẽ bị buộc tạm ngừng kinh doanh và chúng ta sẽ chiếm lĩnh toàn bộ thị trường của vùng này. Khâu quảng cáo sản phẩm mới của chúng ta thua kém so với đối thủ cạnh tranh.
Những nhầm lẫn có thể dự đoán được ngay cả theo mỗi hướng. Lợi ích cá nhân chính là nền tảng quan trọng để hình thành những suy nghĩ tích cực. Về mặt lý thuyết, điều này dường như khó tin, nhưng hãy áp dụng thực tế để biết được rằng điều này thường xuyên xảy ra.