Những quyết định, kế hoạch được đưa ra dường như thường đối ngược với nền tảng cảm xúc đó. Điều khó nhất đối với mọi người khi sử dụng chiếc mũ đỏ là chống lại sự cám dỗ của việc chứng minh nhũng xúc cảm mình nêu ra. Cảm xúc cơ bản này giới hạn và ảnh hưởng tới toàn bộ sự nhận thức.
Có những người luôn lên mặt tự cho mình là quan trọng và cho mình quyền luôn phê bình mọi việc. Chiếc mũ đen ngăn không cho chúng ta làm những việc trái pháp luật, nguy hiểm, không đem lại lợi nhuận, gây ô nhiễm và những cách sử xự bất lợi khác. Thường thì chúng ta muốn sử dụng một chiếc mũ này hay một chiếc mũ khác theo đúng thủ tục trong suốt buổi thảo luận.
Chủ đích của chiếc mũ trắng chính là những thông tin có ích. Chiếc mũ vàng từ chiếc mũ xanh da trời có tác động lẫn nhau bởi vì chiếc mũ xanh da trời đặt những câu hỏi và định vị vùng vấn đề. Đó cũng chính là lý do tại sao kiểu tư duy đồng thuận lại được áp đụng rộng rãi đến vậy.
Mũ đen giúp xem xét vấn đề một cách cẩn trọng để chỉ ra được những yếu điểm của sự việc. Chiếc mũ xanh tư duy liên quan đến những ý tưởng mới và những cách thức mới để xem xét sự việc. Một bức tranh của một hoạ sĩ có thể đem đến một điều gì đó mới mẻ bởi bức tranh đó không giống hoàn toàn với bức tranh trước đó, đó đã có thể được coi là một điều «mới mẻ».
Kết quả đạt được như thế nào thì chúng ta mới cho là thành công? Bài học được rút ra từ ví dụ này là, nếu họ yêu cầu chúng ta cung cấp nhưng sự kiện và số liệu, chúng ta hãy cung cấp cho họ thật nhiều thông tin và họ sẽ bị đánh bại bởi số lượng thông tin này. Chính ý tưởng khích động cuối cùng đã dẫn đến một ý tưởng cho các nhà lập pháp là quy định bất cứ nhà máy nào xây dựng dọc theo sông phải có hệ thống cung cấp nước và hệ thống thoát nước riêng.
Một cách tuần tự, chiếc mũ xanh lá cây cũng được sử dụng tại thời điểm mỗi người thực hiện điểm dừng sáng tạo của riêng họ. Tư duy mới lạ bao gồm thái độ nhìn nhận, cách biểu đạt, các bước và các kỹ xảo. Một người có thể có lối tư duy chiếc mũ vàng tài tình và anh ta chẳng bao giờ có một ý tưởng mới.
Vì vậy, để tránh bị chết chìm với nhũng thông tin, khi chúng ta sử dụng chiếc mũ trắng để yêu cầu thông tin, chúng ta nên đặt những câu hỏi có trọng tâm để có được những thông tin cần thiết. … Câu hỏi đặt ra lúc này không phải là chúng ta phải làm gì mà là chúng ta phải làm điều đó vào lúc nào. Mặc dầu trong những cuộc thảo luận, mọi người được tự do bộc lộ quan điểm của họ bất cứ khi nào họ muốn (phù hợp với chiếc mũ đang được thảo luận), vào thời điểm cần thiết bạn cũng có thể yêu cầu họ bộc lộ suy nghĩ của họ
Lối từ duy chiếc mũ đỏ đối nghịch với lối tư duy chiếc mũ trắng, lối tư duy trung lập, có trọng tâm và không mang màu sắc tình cảm. Để học lối tư duy sáng tạo, đôi khi cần đến cả những ý tưởng mang tính chất khiêu khích, mà những ý tưởng này dường như đi ngược lại với lôgíc. Điều quan trọng nhất cần nhớ là chúng ta tiến về phía trước với một ý tưởng, xuất phát từ một ý tưởng ban đầu.
Liệu một người khi sử dụng chiếc mũ vàng tư duy để đưa ra đánh giá về một ý tưởng có cần nêu ra những lý do cho sự lạc quan của anh ta? … Lúc này chúng ta đang tư duy theo lối tư duy chiếc mũ xanh. Khả năng trực giác, linh cảm, và xúc cảm không có ranh giới phân biệt rõ ràng.
Đây là một sự khác biệt vô cùng quan trọng giữa lối tư duy «sách vở» và lối tư duy «thế giới thực tế». Viễn cảnh là điều được xây dựng dựa trên sự phỏng đoán và hy vọng. Do vậy, chúng ta cần một lối tư duy mới, đó là: chỉ nêu ra những sự kiện, không kèm theo nhận định.