Để bắt đầu bất kỳ một ý tưởng nào,khả năng nhìn nhận là thứ đầu tiên cần có, tiếp theo là khả năng phác thảo, và trình bày chi tiết ý tưởng. Chiếc mũ xanh da trời cũng có vai trò xác định những nhiệm vụ tư duy cụ thể. Cũng chính nhờ sự kích động như vậy mà tôi đã phát minh ra khái niệm mới “sự canh chừng khu vực”, tôi đã trình bày điều này chi tiết trong loạt truyện được đăng trên tạp chí Newyork tháng 4 năm 1971.
Tôi muốn chúng ta chỉ sử dụng một lần chiếc mũ đỏ để đưa ra những nhận định. Mọi người thường có xu hướng dựa vào "chiếc mũ đội đầu" để kết luận bản chất con người, nhận xét người này là thuộc kiểu mũ xanh lá cây, người kia thuộc kiểu mũ xanh da trời!. Giờ chúng ta chuyển trọng tâm từ những người thắng cuộc sang những người thua cuộc và chúng ta sẽ nhanh chóng nhận thấy rằng 131 người tham dự sẽ phải thi đấu 130 trận để tìm ra một người thắng cuộc.
Nếu tôi quyết định đi nghỉ ở biển, chúng ta lại tiếp tục có những việc tiếp theo cần xem xét: tôi sẽ tới vùng biển nào? Có thể là vùng biển Địa Trung Hải, có thể là vùng biển Caribê. Sự tiền triển là nhân tố quan trọng của tư duy mới lạ. Thưa quan toà, tôi không nhìn thấy tận mắt.
Ngoài người chủ toạ ra, một ai khác cũng có thể thực hiện vai trò cụ thể của chiếc mũ xanh. Liệu có điều gì chúng ta cần phải thận trọng ở đây? Chúng ta hãy dành thời gian sử dụng chiếc mũ đen để suy xét. Tuy nhiên, thật là nguy hiểm nếu chúng ta xem khả năng trực giác như là những lời tiên tri thần bí không bao giờ sai lầm.
Tại Mỹ, năm trước lượng tiêu thụ thịt gà tây đã tăng lên 25% do số người thích ăn kiêng tăng lên, cùng với những lo lắng về mặt sức khoẻ. Một trong những chức năng của lối tư duy mũ xanh da trời là thiết kế phần mềm cho tư duy về một vấn đề cụ thể. Bởi vì, mục đích của chiếc mũ trắng đó là: cung cấp một phương tiện chỉ để hỏi thông tin.
Nhưng sau khi mọi người đội chiếc mũ tư duy màu vàng, nó lại bộc lộ nhiều ích lợi. Bởi thật là ngớ ngẩn khi chúng ta cứ thực hiện theo bất cứ ý tưởng nào nêu ra mà chưa hề cân nhắc đến những rủi ro có thể xảy tới. Nếu trong quỹ thời gian sử dụng chiếc mũ trắng, mọi người đưa ra được những số liệu chứng tỏ được việc tăng tiền phạt, về lâu dài cũng như trước mắt, góp phần giảm tội phạm, thì những số liệu đó có giá trị hơn nhiều so với việc chúng ta chỉ tư duy logic rằng những kẻ phạm tội sẽ giảm.
Tuy nhiên thực tế lại có những sự việc vừa thuộc nhóm này, vừa thuộc nhóm khác, hoặc không thuộc nhóm nào cả. Bản thân nó phải là những lập luận có nghĩa. Điều đó có nghĩa là trước tiên chúng ta phải đưa ra những sự kiện và số liệu chính xác.
Và chúng ta có thể sẽ thảo luận kỹ hơn sau đó. Nhưng ngoài quỹ thời gian đó ra, mọi người không thể lúc nào cũng có tư duy luôn thận trọng. Chúng ta hoàn toàn có thể lựa chọn để nhìn mọi việc theo chiều hướng tích cực.
Những suy nghĩ thích cực không phải là kết quả của việc nhìn thấy những ích lợi, nó phải được hình thành từ trước đó. Những độc giả khó tính có thể nghĩ rằng những nhận xét trên là vớ vẩn và cứ nghe để đấy, mặc kệ anh ta muốn nói gì thì nói. Mọi người cũng nói rằng Cô-lôm-bô dám chèo thuyền băng qua Đại Tây Dương cũng chỉ vì ông ta dựa theo cách tính toán cũ và tính toán sai lầm một cách nghiêm trọng khoảng cách vòng quanh trái đất.
Có rất nhiều luận cứ cho rằng sự tiến bộ của loài người chính là nhờ vào mong muốn muốn biến những điều có thể thành sự thật. Giờ tôi muốn chúng ta sử dụng chiếc mũ đen. Điều này có thể hiểu theo nghĩa một việc đang được nhận thức theo cách này đột nhiên lại được nhìn nhận theo cách khác.