Nhưng trong thực tế khi con tim họ bị chi phối bởi những nguyên nhân nào ở người yêu như duyên dáng, nhân nghĩa, nước mắt, thơ tình, sắc đẹp, tiền của, v. Đó là sự hợp tác với người khác phái trong hôn nhân , để sinh con cái. Tôi thấy có nhiều người lớn, lúc họ đấu lý, dùng cường quyền đ àn áp tinh thần họ, nói cho họ nghe những lý lẽ rất tế nhị, những lý lẽ của người lớn.
Tất cả những yếu tố ấy nung đúc óc trách nhiệm của mẹ đối với con. Nhưng ta phải biết kính trọng thân thể vì trong đó tinh thần hoạt động và nhất là nó làm cung điện của Thượng đế ngụ. Lợi là cứu cánh các phương thế kể cả những quỷ kế vẫn là tốt.
Còn chết vì đ àn bà như Từ Hải ta còn hồ nghi là chết kiểu tiểu thuyết. Đi từ những nguyên tắc luân lý nói trên, người ta sang qua lãnh vực khoa học: tôi muốn nói về sự sinh sản. Bao nhiêu công trình khảo cứu nhân loại cũng đang chờ ở lòng hăng hái của bạn.
Đọc các mục trên ta nhận thấy điều nầy rõ rệt là tình cản của bạn trai buổi ấu thời cũng dồi dào nhưng ngã về những hình ảnh, những sự lôi cuốn có tính chất ngũ quan. Một cách không đáng trách, họ thường mang những tật xấu do hoàn cảnh tạo nên. Họ có lý vì chính Horace đã nói về Virgile, bạn của ông: Là phân nữa của tâm hồn tôi: Dimidium animae meae.
Vô phước thay bạn gái nào trao thân đổi phận cho họ, đời hôn nhân sẽ là đời lên mốc. Việc giáo dục nầy là tất yếu: nếu bỏ qua hay cẩu thả, bạn trai sẽ thành võ phu, ăn nói thô lỗ, đối xử cộc cằn, hành động bạo ngược. Những cuộc bàn tâm sự cách thành thực trong tinh thần tín cẩn, những cuộc chơi giải trí, những giờ đọc sách lành mạnh là tiên đan để trị bịnh cô độc của bạn trai dậy thì.
Còn của bạn trai? Cứ chung mà nói, bạn trai lúc bé quá thì vô tư đối với vấn đề luân lý. Phải nói tự nhiên họ thích chuyện tình vậy thôi. Vị ấy nói: Anh rất hùng biện nhưng lý tưởng còn non nớt.
Đời họ trở nên phiền toái. Cái tinh thần chó má, trâng tráo, lường gạt, lì lợm của con người Một tay chôn biết mấy cành phù dung cũng là tinh thần căn bản của một số bạn trai chơi bời ngày nay. Bạn trai vì tiến thân gác bỏ hôn nhân một bên chiếm số không nhỏ.
Họ thấy giữa chợ đời, không thấy ai quan tâm tới nội tâm của họ. Và trong hôn nhân là việc cao cả của Thượng đế sáng lập, có tính chất vĩnh cửu, hai tâm hồn phối hiệp nhau: tình yêu đã làm cho hai thể xác gần gũi nhau, do đó một mầm sống bắt đầu tượng thai, lớn lên trong cung lòng của người mẹ và sau chín tháng ra chào đời. Thầy giáo còn xa lạ với tâm hồn tuổi xuân bất mãn họ, mỉa mai về tương lai họ.
Hễ ta dạy lạc chương trình, họ đứng lên dạy chúng ta một lúc rồi ngồi xuống cho ta dạy lại. Cũng ở tuổi nầy nhiều bạn trai tìm đọc sách báo bàn về vấn đề nam nữ. Tạitính thành thực, thẳng thắng tự nhiên chăng? Cũng có lẽ.
Cha rầy họ không học a, b, c họ khóc, nửa giờ sau là họ rong đi chơi và cười như pháo nổ. Tiêu chuẩn bạn phải theo là cái gì không đưa đến toàn chân, toàn thiện, toàn mỹ, toàn phúc đều nhất định giả dối. Từ Hải chết thảm thương.