Khi nắm vững nội dung cuốn sách, độc giả đã đưa mình lên ngang tầm với tác giả. Đây là giai đoạn thứ ba trong quá trình đọc phân tích, và cũng có những quy tắc tương tự hai giai đoạn trước. Điều này không có nghĩa một triết gia chỉ đơn thuần là một nhà tư tưởng, và một nhà khoa học chỉ làm một quan sát viên.
Bạn nên nhớ, những ghi chú này chủ yếu đề cấp đến cấu trúc chứ không phải nội dung cuốn sách (ít nhất là chưa có các chi tiết). Chúng ta đọc tác phẩm không phải để kiếm những thông tin về tiểu sử mà tìm trong đó quan điểm sống nói chung. Xét về một khía cạnh nào đó, tất cả chúng ta đều như người bị bỏ trên hoang đảo.
Trái lại, sự đồng thuận thường đi kèm sự bất đồng, thể hiện các mặt đối lập nhau của cuộc tranh luận. Trong đó, các quy tắc của giai đoạn thứ ba được liệt kê theo trật tự dưới đây: Chỉ khi chúng ta cùng nhìn nhận một từ theo cùng một cách thì mới có sự giao lưu về tư duy.
Nhiều vở kịch của Shakespeare đòi hỏi người đọc phải có sự suy đoán như trên. Một lập luận có thể được diễn đạt bằng một câu phức, hoặc bằng một số câu trong một đoạn văn, hoặc trùng với một đoạn. Phân loại sách chính là quy tắc đầu tiên của kỹ năng đọc phân tích, và có thể được diễn đạt như sau.
Vì thế, bạn có thể sử dụng nó như một công cụ trợ giúp việc đọc. Khi thành thạo cấp độ này, người ta học được các điều cơ bản nhất trong Nghệ thuật đọc sách (The art of reading), được đào tạo cơ bản về đọc, và học được các kỹ năng đọc đầu tiên. Có nguyên nhân sâu xa nào khó nhìn ra trên bề mặt của điều này? Vì câu hỏi rất khó nên ngay cả khi đã trả lời được, liệu ta có thể khẳng định là mình đã xác định đúng thế nào là cùng chủ đề không?
Thêm nữa, một cuốn sách lịch sử điển hình luôn hành văn theo lối kể. Vấn đề nêu trên chỉ có thể được giải quyết khi bạn ra ngoài làm việc kiếm sống. Đây là một trong những điểm đáng lưu ý nhất về con người và là đặc điểm khác biệt nhất giữa người thông tuệ và các động vật khác - những động vật đến một độ tuổi nào đó không phát triển thêm về mặt trí óc nữa.
Có thể bạn cho rằng Machiavelli đã sai lầm khi khuyên một ông hoàng sử dụng chính sách khủng bố bằng bất kỳ giá nào. Tình trạng viết một đằng hiểu một nẻo như vậy sẽ làm hỏng hoặc ít nhất là cản trở hoạt động giao tiếp. Giả sử, bạn đã biết cách đọc phân tích.
Điều phân biệt giữa chúng ta với các triết gia là các triết gia thường suy nghĩ một cách mạch lac, họ đặt những câu hỏi có tính tìm tòi và suy nghĩ kỹ về các kinh nghiệm để tìm ra câu trả lời. Như vậy, ta có thể thấy các định lý này đều cần thiết để bổ trợ cho định lý 5. Một người có trình độ không gặp khó khăn gì trong việc thu thập những thông tin mới qua quá trình đọc, nếu các dữ kiện đó giống những gì anh ta đã biết.
Nhưng đối với những người không đi học và những người cố gắng đọc sách một cách tự nguyện, thì việc học lâu dài chủ yếu dựa vào sách và đọc sách mà không có giáo viên trợ giúp. Bạn có thể nhận diện chúng nhờ sự hiểu biết của bản thân về lĩnh vực mà cuốn sách đề cập, hoặc bằng cách xác định từ chuyên môn dựa vào sự khác biệt của nó với các từ thông dụng khác. Bạn nhận thức vấn đề dựa trên những hiểu biết sẵn có.
Điều phân biệt giữa chúng ta với các triết gia là các triết gia thường suy nghĩ một cách mạch lac, họ đặt những câu hỏi có tính tìm tòi và suy nghĩ kỹ về các kinh nghiệm để tìm ra câu trả lời. Các phương tiện giải trí và thông tin trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta là những trụ cột tinh thần giả dối. Nó khởi đầu việc đọc các cuốn sách lớn bằng cách cho phép người đọc đọc chính xác những sách viết về chủ đề anh ta quan tâm và đọc các bài ngắn về những chủ đề này của nhiều tác giả khác nhau.