Hãy thực tập khong dán nhãn hiệu, bắt đầu từ những chuyện nhỏ. Đặt tên hay dán nhãn hiệu lên một người hay một việc gì đấy chỉ là một thói quen, nhưng thói quen đó là điều bạn có thể bỏ được. Do đó bạn thường cảm thấy sợ hãi và ham muốn (25), đây là hai cảm giác luôn thống trị và thúc đấy của bản ngã ở trong bạn.
Khi bạn càng có mặt sâu sắc trong Phút Giây Hiện Tại chừng nào, thì bạn càng cảm nhận được niềm vui rất đơn thuần nhưng rất sâu sắc của trạng thái an nhiên tự tại và sự thiêng liêng của mọi thứ trong đời sống. Những gì bạn lầm lỗi chỉ là một biểu hiện của vô thức – vô thức của con người. Những thói quen hành xử vô thức này của trí năng có khuynh hướng chấm dứt khi bạn có ý thức về chúng, bằng cách nhận ra ngay khi chúng đang hoành hành.
Lúc đó bỗng có những khoảng trống phát sinh giữa những ý tưởng – đó là không gian, là sự tĩnh lặng. Tôi chính là Phút Giây Hiện Tại. Nhưng thực ra, chủ nghĩa giáo điều chỉ là những ngục tù của khái niệm.
Một cái thì thuộc về hình thức, còn cái kia thì thuộc về bản chất. Lúc nào bạn đã sẵn sàng, hãy nhìn vào nội tâm mình xem thử, trong giây phút này, bạn có đang vô thức - tạo thêm những bất đồng xáo trộn giữa bên trong và bên ngoài bạn, giữa những tình huống trong đời sống của mình, bạn đang ở đâu, đang tiếp xúc với ai, bạn đang làm gì, những cảm xúc hoặc ý nghĩ gì mình đang có? Bạn có cảm thấy đớn đau khi cứ khăng khăng khước từ, hay chống đối những gì đang hiện diện trong phút giây này? Khi bạn có một ý nghĩ hay một cảm xúc, bạn có ý thức về ý nghĩ hay cảm xúc đó.
Bạn có thể đề ra những mụctiêu, nhưng hãy nhớ rằng đạt được mục tiêu không phải là điều tối quan trọng. Bạn không cần gì thêm cả. Một “hình tướng” của kinh nghiệm ấy ở trong tâm thức bạn đang bị phân rã đi.
Chỉ cần một giây phút bạn để tâm đến người đó là đủ. Bạn không phải là người đã tạo ra thân thể này của bạn, và bạn cũng không có khả năng điều khiển những chức năng phức tạp trong cơ thể. Một khi bạn vô thức tự đồng hoá mình với một hình tướng nào đó, như là chính mình, bị mất đi hay đã bị biến đổi, điều này là cực kỳ đau đớn cho bạn.
Ai hỏi thì bạn chỉ cần trả lời “Vâng, chúng tôi đã ly hôn với nhau được mấy năm rồi” hoặc“Tôi và nhà tôi đã không còn chung sống với nhau”. Đặt sự chú tâm của mình khi bạn đang nhìn vào một hoàn sỏi, một thân cây, hay một con thú không có nghĩa là bạn suy tư về cái đó, nhưng chỉ đơn thuần đặt sự chú tâm vào vật đó, và giữ vật đó trong ý thức của mình. Khi làm một nạn nhân như thế, chúng ta sẽ không phai chịu trách nhiệm phần của mình trong biến cố và do đó đánh mất cơ hội để hiểu mình hơn, đánh mất cơ hội nhìn ra và chữa lành những khiếm khuyết cũng như những vết thương lòng được bộc lộ ra trong biến cố đó.
Khi bạn nhận ra và chấp nhận tính vô thường của mọi sự, mọi vật, sẽ có một cảm giác an bình phát sinh ở trong bạn. (21) Giáo lý “Tất cả là một”: Một giáo lý được nêu trong kinh Hoa Nghiêm, ngụ ý một hàm chứa trong tất cả, và ngược lại, tất cả cũng hàm chứa trong cái một. Ở cấp độ sâu xa nhất, bạn chính là Phút Giây Hiện Tại, hai điều này không thể phân cách nhau.
Quan hệ hỗ tương sâu sắc giữa mọi sự, mọi vật là một điều mà người học Phật luôn biết, và ngày nay đã được khoa học công nhận. Sự lắng nghe sâu sắc là một cái gì còn sâu sắc hơn là những cảm nhận thuộc về nhĩ căn. Suy tư của bạn cắt xén thực tại - cắt thực tại thành những mảnh vụn rời rạc của khái niệm.
Chương này chứa đựng tất cả tinh hoa của cả cuốn sách, và đây có thể là điều duy nhất mà một số độc giả nào đó cần đến. Nói một cách khác, nếu bạn chỉ muốn tìm thêm đề tài để suy tư, bạn sẽ không tìm được điều gì hữu ích trong cuốn sách này, và chắc chắc bạn sẽ đánh mất cái tinh tuý của những giáo lý được đề cập ở đây, đánh mất tinh tuý của cuốn sách này - những thứ không nằm trong giới hạn của ngôn từ mà tôi đang sử dụng. Đặt sự chú tâm của mình khi bạn đang nhìn vào một hoàn sỏi, một thân cây, hay một con thú không có nghĩa là bạn suy tư về cái đó, nhưng chỉ đơn thuần đặt sự chú tâm vào vật đó, và giữ vật đó trong ý thức của mình.