Họ thinh lặng nhưng tâm hồn họ nổi sóng gió. Lòng họ sống trong nguồn hy vọng vô biên ở phần thưởng của Đấng chí công. Có khi phở hay hủ tiếu nữa.
Khi có ái tình can thiệp, não tưởng tượng của bạn trai không thua bạn gái. Họ chưa gặp những gay cấn rơi lụy kiểu Musset, Georgges Sand để viết lòng ra bằng máu lệ đâu. Nên vẫn bị nói cảnh cáo.
Mà riêng về mặt lý trí, tôi phải công bằng nhận sự ưu thắng của họ. Rồi cũng, một đám cưới, cũng tuần trăng mật. Nếu ấu thời của bạn trai là một sáng xuân hoa cười thì thanh thời của họ có những phút mà tâm hồn họ là nghĩa địa chiều thu.
Trong gia đình họ ít nói. Mới đọc lên người ta có cảm tình ngay. Họ không giản lược, hời hợt đâu mà họ đơn sơ hiểu theo nghĩa triết lý.
Lẽ dĩ nhiên nên đề phòng một số bạn trai tự nhiên thiên về trí nhớ mà bất chấp trí hiểu. Đó là chưa nói đoạn trường lúc chạm trán với bà mẹ hay chị của người yêu là những kẻ không ưa thích họ vì cho là phá hôn nhân của con em. Hãy thân mật giao tiếp họ, tham dự những cuộc uống nước chơi, những tiệc tùng của họ.
Nếu ai trách ái tình của bạn là lửa rơm là lòng bạn trai dễ bội bạc thì bạn trai chịu. Thế là tuổi xanh, mầm tương lai của nhân loại, của quốc gia đang đi xuống mà không mấy ai có phương thế kiến hiệu để chận lại. Cái áo thung mặc một tuần lễ tuột ra bỏ trên nắp rương.
Tôi đã biết một nam thanh họ vì không làm chủ được trái tim, đem đ àn tình hòa điệu cùng nhịp lòng một thiếu nữ nọ. Nhưng đáng kiếp cho một số bạn gái đần độn vội tin. Nhà giáo dục đủ tế nhị chỉ dạy cho bạn trai khai thác trực giác.
Bạn khỏi bị cảnh mà một thi sĩ thanh niên ba chìm bảy nổi với ái tình đã viết: tính bạn trai thiếu niên ưa nói nghịch nhưng không có chú ý tìm chân lý. Con người bạn gái kỳ biệt, con người bạn trai cũng kỳ biệt.
Cái lợi bằng một cái dĩa bỗng đến, ai không chụp họ cho là bất tài vô đức. Tránh tội ở đây hiểu là gặp gỡ người khác phái ở nơi vắng vẻ lâu giờ khi không có lý do chính đáng, cần thiết. Bạn gái ưa nhớ những mẫu chuyện đời xưa, những đề tiểu thuyết, những bài thơ, bản nhạc.
Con vô tư khóc, vô tư lăn lộn: mẹ ôm con sát lòng, trìu mến con, rỏ nguồn sinh lực của mẹ cho con khi con khát sữa. Nhưng khi mất tình yêu hay bị bội bạc, đ àn ông đau khổ không thua đ àn bà có khi hơn nữa vì trong lúc cô độc họ dùng lý trí để suy xét chân nghĩa của ái tình, phán đoán về nhân nghĩa, thuỷ chung. Có một điều rất đáng lo ngại là trong những tuổi xuân, nhất là ở thời nầy, lòng thanh khiết của bạn luôn bị hăm dọa.