Với cổ phiếu bạn còn có thể vay mượn tiền, nhiều tiền, để đặt cược; điều này thật tuyệt nếu mọi chuyện đi đúng như mong muốn của bạn, bằng ngược lại thì đó là cả một thảm họa. Và bạn cũng nên tránh xa những công ty có lợi nhuận biên thấp và liên tục thua lỗ. Một cuộc trưng cầu ý kiến không thể thay thế cho suy nghĩ của bạn.
Người ta phạm cùng một sai lầm nhiều lần trên thị trường chứng khoán - họ trả giá quá cao cho một công ty với hy vọng sẽ kiếm được tiền khi giá cổ phiếu của công ty tăng trong ngắn hạn. Blaise Pascal, nhà toán học và triết học người Pháp, đã từng nói: Bất hạnh của con người đều xuất phát từ việc họ không thể ngồi yên trong phòng một mình. Không phải họ không tin tưởng rằng điều này sẽ mang đến tưởng thưởng xứng đáng; vấn đề là nếu như vậy thì người môi giới sẽ không được hưởng gì cả.
Câu này muốn nói đến thị trường lúc tăng mạnh và những mức giá cao giả tạo do nó tạo ra. Ngay cả một thiên tài cũng có thể sai lầm về con đường phía trước. Đọc sách của Ben Graham và Phil Fisher, đọc các báo cáo hàng năm, nhưng đừng làm toán bằng các con số Hy Lạp.
Chính là tăng trưởng trong ngày mai mới mang lại lợi nhuận cho nhà đầu tư hôm nay. Liệu lúc đó người ta có bỏ thói quen cạo râu không? Thôi uống Coke? Thôi mua bảo hiểm xe hơi? Thôi nhai chewing gum? Thôi dẫn con đi Dairy Queen những đêm hè nóng nực? Khả năng gần như không có. Đây là kinh nghiệm của Warren với lĩnh vực đầu tư vào dệt may của Berkshire.
Warren chỉ tìm những công ty tốt được bán với giá hợp lý, hay nếu tốt hơn, một công ty vĩ đại được bán với giá hời (mặc dù thường rất khó tìm). Phản ứng dây chuyền này tạo ra cơ hội mua vào nếu giá trị kinh tế dài hạn của công ty vượt quá mức giá chào bán. Để hiểu được bản báo cáo tài chính của một công ty bạn cần phải hiểu các con số.
Những nhà đầu tư mới tham gia thị trường thường nghĩ rằng cách chơi duy nhất là phải bám vào số cố phiếu mà họ vừa mới thua lỗ, giống như khi chơi mãi một trò trong sòng bạc, với hy vọng thời vận thay đổi. Mua cổ phiếu các công ty vĩ đại khi mọi người đều e sợ, và tránh xa chúng khi mọi người tranh giành. Hãy tưởng tượng hình ảnh sau: Khi Grady Rosier, CEO của McLane Company, một công ty con của Berkshire, gọi điện thoại và hỏi ý kiến Warren liệu ông có nên mua thêm vài chiếc máy bay riêng cho tập đoàn không, Warren trả lời: Cái này thuộc quyết định của ông, đây là công ty do ông điều hành mà.
Thế giới này có đủ số người tốt và thành thật để bạn giao dịch kinh doanh nên thật là ngu ngốc nếu phải dính dáng đến những người lừa đảo. Nếu chúng ta không tìm được gi trong vòng tròn năng lực của mình, đừng cố gắng mở rộng vòng tròn. Ví dụ như bia, nước ngọt, và kẹo.
Điều này tạo ra những cơ hội mua vào cổ phiếu các công ty có tiềm năng kinh tế dài hạn tốt nhưng đang gặp phải một số vấn đề trong ngắn hạn. Nếu bạn trót rơi vào một chiếc thuyền bị rò rỉ kinh niên, công sức đổ vào để thay chiếc thuyền có thể sẽ hiệu quả han là việc gắng sức vá các lổ thủng. Để hiểu được bản báo cáo tài chính của một công ty bạn cần phải hiểu các con số.
Warren không bao giờ nhắm đến những vì sao. Năm 2003, ông mua số cổ phiếu của PetroChina trị giá khoảng 500 triệu đôla; đây là một công ty dầu khí có 90% cổ phần do chính phủ Trung Quốc nắm giữ, và như vậy có nghĩa là Chỉ có hai đứa chúng tôi chia nhau kiểm soát công ty, như cách nói đùa của Warren. Tìm một công ty vĩ đại và mua lại với giá tuyệt vời và sau đó nắm giữ suốt hai mươi năm không phải là một việc quá khó khăn để học hỏi và thu lợi nhuận, trong khi các nhà rao giảng tại Wall Street đều thuyết giáo về những chiến lược đầu tư ngắn hạn, mà nói cho đúng, chỉ được thiết kế để mang lại giàu có cho người tư vấn chứ không phải người được tư vấn.
Ví dụ như công ty sản xuất cheiving gum Wrigleys. Chất lượng càng cao, rủi ro càng thấp, tỉ lệ giá và chất lượng càng thấp, rủi ro càng giảm. Tôi chưa bao giờ tiếp thu được ý kiến gì hay bằng cách nói chuyện với người khác cả.