Một đặc điểm nầy ta nên để ý là khi bạn gái ghen ưa nói xấu người yêu, còn khi bạn trai ghen ưa đả kích, trả thù tình địch hơn là nói xấu người tình cũ. Bởi mang bẩm tính dua nịnh đó, tưng bốc được người nầy thì cũng xông hương được người kia. Nếu thư xin chia buồn thì họ tưởng tượng có những ngấn lệ ấm ấm lăn trên lớp da mặt mịn ở một phương trời.
Trong khối họ có kẻ dị kỳ nữa là trong khi lo làm phụ nữ lại ghéttính đ àn bà. Mà suy nghĩ làm sao được khi trí năng của bạn trai chưa đầy đủ: nhất là khi họ chưa có kinh nghiệm khôn dại trên đời. Sự thánh thiện của lương tâm nên họ đầu hàng cuộc đời.
Vừa bước xuống diễn đàn vừa lau mồ hôi tôi gặp một bực trí thức bắt tay tôi. Trong gia đình, anh hai, anh ba đi tác mương đem tôm cá về giao cho chị. Mù: vẫn mù, đời họ phải sống trong liều lĩnh hoang mang như kẻ chỉ dẫn họ.
Nhưng rất giàu lòng hy sinh vì bảntính tự nhiên quảng đại. Tôi nói không đáng trách vì họ không được ai giáo dục về lương tâm đã đ ành mà còn bị cám dỗ làm những điều quấy bởi hoàn cảnh đói rét, bởi các gương mù xung quanh của kẻ đồng số phận. Ngâm một đoạn Kiều, đọc Shakespeare.
Lòng thì tốt mà cách gởi tình yêu bất đáng sái chỗ, phản tâm lý. Vì lý do giáo dục nên tôi xin ông thôi hợp tác thì các nữ sinh ấy khóc như có tang, trong bè bạn khác mừng vì khỏi khổ vì những thói quen chướng mắt trái tai của ông ta. Lời này còn nói lên tình yêu quan phòng của tạo hóa khi đã sáng tạo nhân loại.
Bạn thấy nhiều vết thương xã hội nhưng bạn không thấy cạnh đó có cả một mặt trận của hiểu lầm, nói xấu, bất công, thù hại, ác tâm, láo xược, phản loạn, vụ lợi chực hờ phá hoại chương trình của bạn. Nếu đã lỡ đánh hỏng một hai phương diện của đời mình, thì đừng nản chí hãy làm lại cuộc đời. Muốn chào hỏi mà không dám, muốn nói chuyện mà chỉ ngó, muốn đến gần mà chỉ đi xa thôi.
Nói vậy không có ý bảo bạn trai không biết tưởng tượng đâu, nhưng vì tinh thần của họ được đấng vạn năng phú thác cho khả năng suy lý hơn nên trí tưởng tượng không được phong phú bằng. Bạn trai chuyển mình để vươn đến những trách nhiệm tương lai bằng sức sống vật chất cũng như tinh thần rất dồi dào và đời họ sẽ lên hương nếu thuyền đời họ được một tay lái sáng suốt. Lúc ấy đừng đem hình phạt, uy quyền đ àn áp họ.
Không có ý sống đời như một Rosseau với Confession, một Gide với Cahier d'André Walter, bạn trai thường chỉ coi văn thơ là phương thế để thổ lộ tâm sự. Họ có một cơ cấu sinh lý mà của bạn gái chỉ giống dung dạng chung thôi. Bạn trai thích: muốn bồng đứa bé, véo mé mặt nó, khều càm nó, đánh nhẹ tay nó.
Ước gì các linh mục chuyên lo các trách vụ tìm hiểu, hướng dẫn những tâm hồn bạn trai khi họ cần chia xẻ tâm sự. Họ chỉ để lại cho người bạn tâm giao cũ một chỗ vì nhân nghĩa trong tim họ. Hồi đó gặp đứa bé nào họ cũng xáp lại chơi giỡn.
Tình yêu do Thượng đế ban, hôn nhân do Thượng đế lập. Nhưng những điều tôi trình bày ở trên là tôi chỉ mới nói được phần nào sự thành công của quỷ Satan trong lương tâm họ thôi. Nhiều bạn trai khác rất ẩu tả.