Cấp độ bốn cũng là cấp độ cao nhất trong quá trình đọc, bao hàm tất cả các cấp khác. Quan điểm đó đã được chúng tôi nói đến trong các nguyên tắc đọc. Các câu này chủ yếu nêu vấn đề chứ không đưa ra câu trả lời.
Có bốn cách xem xét từ như sau: Vậy đọc kiểm soát bao gồm những gì? Bạn phải đọc như thế nào? Nếu không được như vậy, bạn nên cố gắng rút ngắn thời gian đọc càng nhanh càng tốt.
Trả lời những phản đối: Văn phong mang tính triết học phát triển vào thời Trung cổ và được thể hiện rõ trong tác phẩm Summa Theologica (Thần học Summa) của Thánh Thomas Aquinas. Văn phong của Aquinas cũng có những điểm tương đồng với hai kiểu trên. Chúng tôi cũng đọc qua một số tác phẩm thơ cả, tiểu thuyết nhưng tập trung chủ yếu vào các sách chuyên khảo và thấy rằng rất khó cho cả tiểu thuyết, kịch, thơ nếu đọc cách đọc đồng chủ đề này vì một số nguyên do.
Tuy nhiên, chỉ biết suy nghĩ của tác giả thôi chưa đủ. Cụ thể, cái tinh tuý của một bài thơ hầu như không nằm ở dòng đầu tiên, thậm chí trong cả khổ thơ đầu. Có rất nhiều loại tài liệu liên quan đến lịch sử như: một tập hợp giấy tờ liên quan đến một sự việc hay một thời kỳ nào đó, một bản chép lại cuộc phỏng vấn của ai đó hay tập hợp những bản sao kiểu như vậy.
ĐÁNH SỐ BÊN LỀ: Để chỉ một loạt các ý mà tác giả đã nêu trong quá trình hình thành lý lẽ. Các từ còn lại cũng cần được đặt vào đúng chỗ. Như vậy, cuốn sách lý thuyết đó cũng có những kết luận thực tiễn.
Thật thú vị khi biết mãi tới năm 1700, cuốn bách khoa toàn thư đầu tiên có cách sắp xếp theo thứ tự bảng chữ cái mới ra đời. Các nhà triết học khác như Cicero và Berkeley cũng đã cố gắng dùng đối thoại nhưng không mấy thành công. Nên đặt những vấn đề chung hơn trước các vấn đề ít chung hơn và chỉ rõ mối quan hệ giữa các vấn đề.
Trên thực tế những từ đó có thể quan trọng hoặc có thể không đối với chính tác giả. Thông qua những cuốn sách, độc giả đọc đồng chủ đề có thể xây dựng một lập luận để phân tích một chủ đề mà có thể không nằm trong bất kỳ cuốn sách nào họ đọc. Như đã nói ở trên, mỗi quy tắc đọc phân tích đều liên quan đến hai khía cạnh là ngữ pháp và logic.
Chúng tôi đã nêu ra và giải thích bốn quy tắc đầu tiên của việc đọc phân tích. Đôi khi trong kịch của Aristophanes, có ít nhất một lần nam diễn viên chính bước ra khỏi khung nhân vật, tiến đến khán giả và diễn thuyết một bài về chính trị chẳng liên quan gì đến nội dung vở kịch. Nhưng khi được yêu cầu trình bày lại nhận định theo ý hiểu của họ thì họ thường không thể diễn giải được (ngay cả cách hiểu đơn giản nhất là nếu một vật không tồn tại thì nó không thể hoạt động được).
Khi sáng tác các tác phẩm mô tả, tác giả cần vận dụng ngôn ngữ một cách tốt nhất. Ví dụ như với nhân dân Mỹ, có lẽ cuộc nội chiến Mỹ có ý nghĩa thực tế với tất cả mọi người nên ai cũng biết đôi điều về lịch sử của nó. Thêm vào đó, luật quy định Hạ viện có quyền duy nhất là tố cáo, còn Thượng viện có quyền duy nhất là kiểm tra những lời tố cáo đó.
Tác giả sử dụng các yếu tố này để hình thành nên thế giới trong tác phẩm. Một bài tóm tắt không bao giờ thay thế được quá trình đọc, nhưng nó có thể giúp bạn xác định xem mình có muốn, hay cần phải đọc một cuốn sách hay không. Nhiều ý kiến cho rằng cuốn Confessions (Xưng tội) của Rousseau viết vào khoảng giữa thế kỷ XVIII là tác phẩm tự truyện thật sự đầu tiên.