Điều đó có nghĩa là trước tiên chúng ta phải đưa ra những sự kiện và số liệu chính xác. Cách nói "Tôi muốn anh nhìn nó từ hướng Bắc" khác hẳn với câu "Anh đang nhìn từ hướng Bắc đấy!". Mỗi màu sắc có một mối liên hệ đối với mỗi chiếc mũ.
Chiếc mũ xanh da trời đặt ra chiến lược tư duy. … Như vậy chúng ta có thuốc là và từ đối của nó là con ếch. Nó đưa ra phương hướng để tất cả chúng ta phấn đấu giải quyết vấn đề một cách tốt hơn.
Chiếc mũ đen lại chỉ ra tại sao 1 điều gì đó không hợp với phương sách, chính sách, chiến lược,nguyên tắc xử thế, giá trị của chúng ta. Bạn hãy sử dụng chiếc mũ đen và nói cho tôi biết bạn nghĩ gì về điều này. Giá trị của hai vật liệu này là như nhau.
…Có khả năng là Đảng mới sẽ chiếm được phiếu bầu của những người bầu cho Đảng đối lập. Họ luôn cho rằng người này là một người chân thật và chính hoàn cảnh hoặc những đồng nghiệp của anh ta hạ thấp anh ta mà thôi! Họ nhớ lại những lời là thuyết phục của anh ta và họ đã thích thú thế nào trước sự thuyết phục tuyệt vời đó. Tôi thực sự muốn thưởng thức một đĩa đầy món thịt rán kiểu Pháp này.
Lối tư duy phê phán và lối tư duy chiếc mũ đen liên quan trực tiếp tới việc nhìn nhận một đề xuất xem nó phù hợp với những gì chúng ta đã biết. Tiếp theo chúng ta sử dụng mũ xanh da trời để nhìn tổng quát lại những điều gì ta đã đạt được và để tổ chức chiến lược “lựa chọn đường”. Chiếc mũ xanh cho phép tôi làm điều này.
Thật không may là những người phương Tây lại có thói quen hay tranh luận. Khi mọi người tư duy theo lối tư duy chiếc mũ vàng, những ý tưởng, những gợi ý và những đề nghị lần lượt được đưa ra. Vì vậy, vụ kiện này là một vụ kiện không thể thụ lý được, trừ khi người ta bổ nhiệm một vị quan toà trẻ tuổi và vị này sẽ phải dành cả cuộc đời để giải quyết vụ việc trên.
Nếu không sử dụng chiếc mũ đỏ tư duy, mỗi người sau đó sẽ tìm cách thể hiện tình cảm của mình một cách gián tiếp chẳng hạn khi sử dụng tư duy mũ đen. Và giai đoạn cuối cùng là thời gian sử dụng tư duy mũ đỏ: chúng ta có thích ý tưởng này đến mức chúng ta tiếp tục xem xét nó? Có thể mọi người sẽ thấy lạ khi giai đoạn cuối cùng để thực hiện một ý tưởng lại dành cho những xét đoán tình cảm. Chúng ta đã đề xuất những cách tiếp cận vấn đề khác nhau.
Một là, liệu sự việc có thực sự được quyết định nhằm thoả mãn mong muốn đã được bày tỏ của mỗi cá nhân? Nếu không có chiếc mũ đỏ tư duy chúng ta có xu hướng dùng những từ giới hạn với những sắc thái biểu đạt nông cạn để biểu lộ sự đa dạng của xúc cảm. Theo Plato ghi chép lại thì có đến 80% những cuộc đối thoại với sự góp mặt của Socrate không có được kết quả mang tính chất xây dựng.
Nho giáo không đề cao bản chất của mỗi cá nhân mà chỉ quan tâm tới hành vi ứng xử. Plato lại cho rằng sự thật đích thực ẩn sau vẻ bên ngoài. Đây chính là cơ chế tư duy tự nhiên để đảm bảo rằng chúng ta sẽ không mắc lỗi lầm trong cuộc sống.
Cũng có những kiểu người chờ đời nghiêm túc để đến lượt mình trúng những giải sổ số lớn và họ để những niềm hy vọng kiểu như thế điều khiển cuộc đời họ. Lối tư duy chiếc mũ đen là lối tư duy cẩn trọng. Bạn yêu cầu mọi người đội mũ trắng khi bạn cần họ xử lý thông tin thực tế.