Khái niệm chiếc mũ tư duy sẽ phát huy vai trò một cách tốt nhất khi nó trở thành ngôn ngữ. Chiếc mũ vàng có giá trị cao bởi vì nó buộc mọi người phải dành thời gian để nhận biết những giá trị. Chúng ta cần suy nghĩ theo hướng, sự việc này có thể giải quyết như thế nào, thay vì kết luận nó là gì.
Đây chính là một thói quen mà mọi người cần phát triển. Đối với những người coi xúc cảm là một phần không thể tách rời của hệ thống tư duy, chiếc mũ đỏ là một phương tiện hữu ích giúp người đó bộc lộ những xúc cảm của mình một cách hợp lệ để họ có thể bộc lộ những xúc cảm đó trong việc hoàn thành "bản đồ tư duy". Tuy nhiên, tôi sẽ điểm lại những điểm cơ bản của lối tư duy mới lạ ở những phần tiếp theo của cuốn sách này, bời vì những điểm này cũng là những điểm cơ bản của lối tư duy mũ xanh.
Chẳng hạn, liên quan đến vấn để đang thảo luận, chúng ta có thể đặt những câu hỏi như: Vì họ biết rằng đồng tiền sẽ mất giá trị. Nó không đòi hnỏi cần thiết lập một quá trình tư duy chi tiết.
Tôi tin rằng chúng ta hoàn toàn có thể xem xét chúng dưới cùng một chiếc mũ tư duy bằng ngôn ngữ biểu đạt là cảm giác, mặc dầu chúng có bản chất khác nhau. Chúng ta sẽ không bao giờ lựa chọn những ý tưởng mà cơ hội trở thành hiện thực là vô cùng mong manh nhưng chúng ta cần caháp phá chúng trên bản đồ tư duy. Chẳng hạn bạn nói: "Thưa ngài Shinto, tôi thấy chúng ta nên đội chiếc mũ đen".
Chiếc mũ đen được sử dụng sau đó để xem xét với khía cạnh lôgíc. Giả thuyết cơ bản là cần có một người đủ thông minh để có thể đưa ra những cơ sở thông tin mong muốn, trong quá trình thảo luận, danh sách các lựa chọn phù hợp và có thể lựa chọn ý tưởng phù hợp nhất. Tôi muốn một cái nhìn chính xác theo quan điểm mũ vàng.
Xúc cảm chứa đựng cả phương pháp tư duy lẫn chủ ý của người tư duy. Tôi đã nhìn thấy bị đơn trở về nhà vào lúc 6g30 sáng ngày 1 tháng 7. Lối tư duy chiếc mũ vàng bao trùm toàn bộ những xét đoán chắc chắn.
Có một câu hỏi khác là liệu ta có chấp nhận những thông tin từ những "giai thoại" nếu ta suy nghĩ theo quan điểm chiếc mũ trắng? Khi mọi người nói với tôi rằng họ đã áp dụng phương thức "Những chiếc mũ tư duy", tôi thường hỏi cách họ áp dụng và nhận ra rằng đôi khi mọi người đã áp đụng nó không chính xác. Nó đưa ra phương hướng để tất cả chúng ta phấn đấu giải quyết vấn đề một cách tốt hơn.
Nếu đó là một chiếc ghế đơn giản, bạn sẽ chê đó là đó là một chiếc ghế đơn điệu và lỗi mốt. Tập đoàn máy tính hàng đầu của Mỹ (IBM) bị cáo buộc tội độc quyền. … Điều này có thể dẫn tới ý tưởng rằng chúng ta nên sắp xếp những người mua hàng theo danh sách ứng với số tiền họ mua để có thể có chính sách phù hợp với khách hàng.
…Chúng ta đã quyết định được quá trình thực thi. Phương thức tư duy "Sáu chiếc mũ" không có chỗ cho những quan điểm như vậy. Chiếc mũ xanh lá cây là chiếc mũ sáng tạo.
Đội chiếc mũ đen đồng nghĩa với việc bạn cân nhắc cẩn trọng sự việc. Lẽ phải và thực tế không có mối liên hệ quá chặt chẽ như nhiều người vẫn nhầm tưởng. …Một trong những cách đưa ra những nhận xét áp dụng chiếc mũ đen là: «Sẽ nguy hiểm nếu… »