Họ chưa có ý thức yêu đương hẳn như chàng trai nọ nghe người cóc nỉ non mà đam mê trong truyện cồ tích Việt Nam đâu. Nếu họ có dòng máu nghệ sĩ, là một ngón nhạc, một bút thơ thì chính thời kỳ nầy họ sáng tác phong phú. Mà họ tranh đấu cho quyền lợi thấy trước mắt vì các quyền lợi nầy đập mạnh vào thị hiếu của họ.
Mà thời gian họ chú ý như vậy rất ngắn. Tôi biết một nam trung học sinh cứ trốn học mãi vì mặt bị lông ben, vô lớp mắc cỡ. Ngoài những nét tâm lý đại cương ai là người nam đều có, mỗi bạn trai có những khía cạnh tâm lý cá biệt: tất cả làm nên cátính của một người.
Người sáng thế, cứu thế, quan phòng vạn vật: tất cả đều do tình yêu vô bờ bến của người. Đôi khi họ hơi lố lăng trong cách ăn nói, khi họ bàn về điều xấu ta đừng rầy liền. Đó là dấu hiệu bạn trai có tâm hồn cao cả.
Nhà giáo dục nên cho họ đọc lại sách giúp trí nầy cách lành mạnh như loại sách của Jules Vernes, Telemaque của Fenelon hay Odyssée của Homère. Tâm tình nhút nhát nói trên theo thời gian sẽ hết. Bạn đừng tưởng họ dễtính nhé.
Đó là chưa nói đoạn trường lúc chạm trán với bà mẹ hay chị của người yêu là những kẻ không ưa thích họ vì cho là phá hôn nhân của con em. Dĩ nhiên họ muốn xây tổ uyên ương với bạn gái có cấp bằng cao hay ít ra có học lực khả quan về một ngành nào đó. Biểu lộ con người của mình để bạn gái quý phục ư.
Nhưng tôi phải công bình nói ở đây một khuyết điểm của họ là ích kỷ. giáo dục bây giờ là chủ trí, lo cho tuổi trẻ biết nhiều để giựt cấp bằng. Nó đổi như trở bàn tay.
Đào mỏ cũng là một số lý tưởng của nhiều bạn trai. Tôi biết một vài nam sinh nọ vì oán giận thầy giám thị mà không biết làm sao trả thù, lợi dụng lúc dọn đồ ăn sáng cho thầy giám thị, họ đi tiểu trong bình cà phê. Trước mặt tạo hóa do đó bạn gái và bạn trai đồng tính, đồng đẳng, bình quyền và cả hai là nhân vị nghĩa lá có xác và hồn.
Cuộc đời do đó có thể hư. Đó là chưa nói, sự già trước tuổi, sự khằn đi, rã rời đi từ thể xác đến tâm hồn của bạn trai bôn tẩu trong cơn lốc vật chất của đường đời. Bảo mua lạp xưởng họ ra chợ khuân dồi về.
Kỳ thực là thứ triết lý nhân sinh của bạn trai, hoặc bộc lộ, hoặc ngấm ngầm. Tất cả những tài năng nầy bắt họ lắm lúc trở về những thinh lặng nội tâm để suy nghĩ, hồi cố, tạo nên những hình ảnh hay mơ mộng ước ao. Không phải họ bảo người lớn sai lầm đâu.
Xương sống ái tình của họ là yếu tố ích kỷ. Tuy vậy, người ta có thể chế ngự nó được. Sự thánh thiện của lương tâm nên họ đầu hàng cuộc đời.