Bạn sẽ không còn sử dụng thói quen suy tư một điêề gì trước khi lấy quyết định ; mà lúc dadáy chuyện gì bạn cần làm, sẽ được làm một cách tự nhiên, không bị gò bó, và “bạn” không phải là người thực hiện những công việc ấy. Trong phút giây đó, Thập Tự Giá, vật tra tấn dã man bỗng phơi bày bí mật: Đó là một biểu tượng thiêng liêng, một biểu tượng của thần thánh. Bạn sẽ trở nên vướng mắc (65) khi nào bạn sử dụng những thứ này để làm tăng thêm giá trị của bạn đối với chính mình hay với người khác, hay những quan tâm của bạn về những điều đó chiếm hữu hoàn toàn cuộc đời của bạn.
Vâng, nhưng những việc bạn đang làm ấy có chất lượng không? Lái xe đến nơi làm việc, nói chuyện với người thân, sử dụng máy vi tính, giặt giũ, mua sắm,… và hàng trăm thứ khách mà bạn cần làm trong ngày. Người đời có câu: “Đi đâu thì ở đó!”. (23) “Tôi và những câu chuyện của tôi”: Khi xác minh cho mình một sự hiện hữu, tự ngã ở trong ta cũng tạo nên những câu chuyện để xác minh cho sự hiện hữu đó.
Rồi đi sâu thêm một bước nữa: chấp nhận rằng bạn không thể làm gì được với tình trạng người kia đang hấp hối, và chấp nhận đìều ấy hoàn toàn. Do đó trong quan hệ, bạn sẽ có nhu yếu hoặc e ngại một điều gì từ phái người kia. Phép lạ chính là: đằng sau mỗi điều kiện, mỗi con người, mỗi hoàn cảnh, trên bề mặt ta có thể cho là “bất hạnh” luôn ẩn chứa một sự thánh thiện sâu xa.
Do đó bạn quên đi gốc rễ của mình trong sự an nàn, quên đi bản chất thần thánh chân thực của mình và đánh mất mình trong cõi trần tục này. Tương tự như thế, không phải ta cần phải có một cái gì đó không bị biến đổi và trường cửu để cho tính vô thường của mọi thứ được hiển bày? Nói một cách khác: Nếu mọi thứ, kể cả chính bạn, là vô thường, lúc đó liệu bạn có cách nào để nhận thức được tính vô thường này? Có phải nhờ chính bạn nhận thức được và chứng kiến tính mau tàn hoại của vạn vật, kể cả hình hài của chính bạn, mà bạn nhận ra rằng có một cái gì đó ở trong bạn không bị chi phối bởi quy luật vô thường? Ngay cả những suy nghĩ của bạn trong tuổi già cũng thay đổi so với năm bạn hai mươi tuổi, nhưng riêng phần nhận thức ở trong bạn – cái phần nhận biết rằng cơ thể bạn đang trẻ, hoặc đã già nua không hề bị biến dạng.
Hãy cảm nhận năng lượng đó trong tay, chân, bụng và ngực của bạn. (71) Giai đoạn chuyển tiếp (của người hấp hối): Theo Tử Thư Tây Tạng, một cuốn sách dạy vêề những giai đoạn trong 49 ngày mà linh hồn người chết sẽ trải qua khi đi qua cái Chết, thì cái Chết thực sự là một giai đoạn chuyến tiếp chứ không phải điểm kết thúc của một đời người. Chúng ta chưa từng bao giờ vượt lên trên một cảm nhận hạn hẹp về tự thân (9) - được tạo nên bởi thói quen suy tư ở trong ta và thường bị trói buộc bởi quá khứ.
Tự do chân thực và giải thoát chính là cách sống như thể chính bạn dã chọn lựa một cách hoàn toàn những gì bạn đang cảm nhận hay kinh nghiệm trong giây phút này. Đó là niềm vui của một con người nhận thức được rằng mình chính là tinh hoa của sự sống, trước khi sự sống ấy trở thành hữu hình. Để tay trên lửa thì bị bỏng.
Tại sao đa số những người đã có kinh nghiệm chuyện chết đi sống lại không còn sợ hãi khi phái đối dienẹ với cái chết nữa? Chúng ta hãy chiêm nghiệm thêm về điều này. Sự thông thái chân chính hoạt động một cách im lặng. Nhưng nhiều lúc, rời xa nơi bạn đang có mặt là một điều bạn không thể làm được.
Các nhà hiền triết và thi nhân từ xưa đến nay thường nhận biết tinh chất hư ảo của đời sống – dù trên bề mặt nó có vẻ rất chắc nịch và có vẻ rất thực, nhưng đời sống rất chóng phôi pha như thể nó có thể tan hoại đi bất kỳ lúc nào. Giảm thiểu sự sinh động của một con người xuống thành một khái niệm thì quả thật đó là một hành xử rất thô bạo. Những tinh hoa ấy vốn đang có mặt ở trong bạn.
Khi nào bạn chợt nhận ra rằng: “Ồ mình lại sắp rơi vào thói quen chỉ lo nghĩ đến phút giây sắp tới, luôn bận tâm đến những gì chưa xảy ra”, đó là lúc bạn bắt dầu bước ra khỏi những thói quen lâu đời trong tình cảm hay trong cách bạn suy nghĩ và đồng thời có khả năng chọn lựa để đặt sự chú tâm của mình hoàn toàn vào giây phút này. Dù có như là một giấc mơ đi nữa thì cũng có một cái gì đó chân thật. Nhưng ngôn ngữ lúc đó chỉ là thứ yếu.
Sự lắng nghe sâu sắc là một cái gì còn sâu sắc hơn là những cảm nhận thuộc về nhĩ căn. Bạn có đang một mặc cảm tội lỗi về một chuyện gì mà bạn đã làm hay không làm, trong quá khứ? điều chắc chắn là bạn đã hành đồng từ một mức độ ý thức, hoặc thiếu ý thức, vào lúc đó. Cho nên bạn sẽ không có cơ duyên đọc được những dòng chữ này.