Nói theo tâm trạng của một thi sĩ nọ thì họ muốn ôm trời nhưng e ngại đuối sức. Bạn trai có thể thức đ êm trắng vì công việc tinh thần, điều mà bạn gái tự nhiên khó làm và tự nhiên sợ. Trong tâm lý bạn gái tôi đã nói bạn gái tự nhiên được phú bẩm thiên về những vật cụ thể, những hình ảnh là các điều kiện giúp cho trí tưởng tượng hoạt động, nên họ giàu có về tài năng nầy.
Nhưng sự trách cứ vì hạnh phúc của bạn thì tôi xin chịu. Còn nếu bạn trai bước vào cửa hôn nhân . Tôi biết đồng niên với họ cũng có bạn gái kỳ cục.
Chúng cần một nền tính giáo dục khôn ngoan tùy tuổi, tùy trường hợp, tùy tâmtính , tùy thời, để chúng bảo vệ đức thanh khiết. Làm lớn nói cho đúng là bất đắc dĩ phải gồng gánh trách nhiệm vì công ích. Cũng giống dịp tội nầy, những trường hợp khiêu vũ dễ làm người ta sa ngã vào tội dâm.
Một thiểu số bạn trai không hơn gì bạn gái. Tôi muốn đưa ra ánh sáng cái khả năng tự nhiên của tinh thần họ, là thứ tinh thần mang bản chất suy nghĩ. Nhiều nam thanh gần lỡ thời chỉ vì kén chọn cỗ giàu để nếu không đi xe hoa kỳ, ở nhà năm bảy từng thì cũng ngồi ghe chài đi góp lúa ruộng.
Họ ngó qua ngó lại, ngó quần ngó áo, vuốt tóc, coi giày, sửa cà vạt, nhìn bàn tay, rờ cổ áo. Nếu bên kia cuộc sống có một quan tòa chí công thì sao. Thì tôi đã nói đ àn ông có bản chất bội bạc.
Các mộng tưởng tốt đẹp về ngày mai có lúc tâm hồn họ sung sướng quay cuồng. Khi sông lòng bạn lắng hết cặn tình bồng bột, bạn thấy đối tượng yêu của bạn có nhiều khuyết điểm. Những khi nhìn con thơ, họ thấy thấp thoáng hình ảnh người bạn lòng mà ngày xưa nâng khăn sửa trấp cho họ.
Cái thời trẻ dại ấy qua, qua. Họ có bổn phận thánh hóa các tầng lớp nhân dân, chỉ cho họ nhận thấy vì tình yêu, vô bờ bến của thượng đế sáng chế, cứu thế, lập bí tích thánh thể và luôn luôn quan phòng đời sống vật chất, tinh thần, tâm đức và xã hội của từng cá nhân. Họ tìm đủ cách để cắt nghĩa tốt các khuyết điểm.
Người bạn trai vừa có đôi bạn một thời gian, có con, rồi trăm năm rủi ly trần, thường có những thứ tâm lý đặc biệt. Hầu hết bạn trai lúc thiếu nhi là vậy. Nếu bước vào những chủng viện hay nam tu viện công giáo rồi tưởng tượng một tâm hồn bạn trai vô tín ngưỡng sai lạc với một tâm hồn bạn trai tĩnh tu ta thấy có bao nhiêu khác nhau.
Tôi muốn nói những trường hợp mà nếu không khéo phòng thủ ta khó bề giữ đức thanh khiết. Người ta nói đ àn bà hay khiêu chiến mà không biết tự vệ. Ai mà không ngã đầu trước ý chí cương quyết nên thánh của một nữ thánh Têrêsa.
Lúc ấy đừng đem hình phạt, uy quyền đ àn áp họ. Có một người anh trong gia đình nọ cho tôi biết hai em nhỏ của anh, một đứa độ 8 tuổi, một đứa độ 6 tuổi mà làm những việc dâm dục với nhau, chỉ tại vì thường thấy cha mẹ ăn ở nhau thiếu kín đáo. Họ đem tình yếu ấy hiến cho Thượng đế và nhân loại: thế là họ đi tu, tu vì tận hiến, vì muốn hy sinh, giúp ích chớ không vì trốn đời ích kỷ.