Tôi muốn địt vào tất các lỗ trên người em

Khi cơn khủng hoảng kết thúc, quy mô nền kinh tế Indonesia giảm mất khoảng 14%. Lãnh tụ đảng Dân chủ Harry Reid gọi đây là buột nụ hôn ướt át dành cho phe cực hữu và nhắc lại lời đe dọa sẽ áp dụng quyền cản trở. Roosevelt dẫn cả nước theo con đường xã hội mới - một thỏa hiệp giữa chính phủ, doanh nghiệp và công nhân dẫn đến thịnh vượng trên diện rộng và an toàn về kinh tế trong hơn năm mươi năm.

Mac là người đầu tiên thừa nhận một vài người đến xin việc gặp khó khăn - họ không quen làm việc theo giờ giấc, và rất nhiều người trong số đó không quen nghe lệnh của người giám sát - và tốc độ thay người làm của ông có thể rất nhanh. Giọng nói của ông có thể bùng lên vì đam mê; lý luận về cắt giảm chương trình vì người nghèo, cản trở quyết định bổ nhiệm thẩm phán, hay sự cần thiết phải độc lập năng lượng nghe có vẻ đầy tính xây dựng. Đàn ông ở khu phố cũ không thể tìm được việc làm có mức lương khá không phải vì họ không muốn thoát khỏi cuộc sống bụi đời, mà là do họ chưa từng đi làm ở đâu, không có khả năng làm việc, trong khi đó tiền án tiền sự của họ thì ngày càng nhiều.

Khi không phải đi công tác tôi luôn cố gắng về nhà ăn tối để nghe Malia và Sasha kể chuyện ban ngày đi học, đọc sách cho con nghe và đưa chúng đi ngủ. Nhưng ngày nay những điều kiện đó có vẻ không còn tồn tại. Nước Mỹ có thể may mắn khi được thiên nhiên ưu đãi vào loại nhất thế giới, nhưng rõ ràng không chỉ nhờ tài nguyên thiên nhiên mà chúng ta đạt được thành công về kinh tế.

Là con của một gia đình có bố da đen và mẹ da trắng, sinh ra ở một nơi toàn dân di cư đủ màu da ở Hawaii, có em gái mang nửa dòng máu là Indonesia nhưng thường bị nhầm là người Mexico hoặc Puerto Rico, có em rể và cháu gốc Trung Quốc, một vài họ hàng có vẻ giống Margaret Thatcher[213] còn vài người khác được coi là Bernie Mac[214], nên mỗi khi gia đình sum họp vào Giáng sinh thì không khác gì cuộc họp Đại hội đồng Liên hợp quốc - tôi chưa bao giờ phải chọn xem nên trung thành với màu da nào hay đánh giá giá trị bản thân qua màu da của mình. Lãnh tụ phong trào độc lập, một người có sức lôi cuốn, một nhân vật nổi bật tên là Sukarno đã trở thành tổng thống đầu tiên của lndonesia. Tuy nhiên, cả tham vọng lẫn sự chuyên tâm theo đuổi mục đích đều chưa nói lên hết hành vi của những chính trị gia.

Dĩ nhiên không lĩnh vực nào có thể đem lại kết quả ngay sau một đêm. Với sự thật đáng buồn đó, có lẽ chúng ta nên lùi lại một bước và tự nhắc mình rằng hôn nhân sẽ không dễ dàng biến mất ngay. Nhưng tôi còn quá trẻ để có thể hiểu rõ bản chất nhưng thay đổi đó, và ở quá xa để có thể nhìn thấy tinh thần Mỹ bị sa sút (hồi đó tôi sống ở Hawaii và lndonesia).

Hồi đó tôi mới bảy hay tám tuổi, và những chuyện đó không hề làm tôi buồn. Vừa lúc đó người sản xuất chương trình bước vào bảo đã đến lúc tôi phải ra phát biểu. Cơ bản hơn, việc một số người cấp tiến không thoải mái với mọi dấu hiệu sùng đạo cũng thường khiến chúng ta không thể giải quyết hiệu quả các vấn đề xét về mặt đạo đức.

Việc tôi không thể lau sạch bếp bỗng trở nên khó thương hơn trước. Tôi bảo Michelle là tôi hơi lẩm nhẩm đau bụng. Trong thương mại, chỉ còn tồn tại rất ít biên giới.

Và ngay cả với tất cả những bất đồng hiện tại thì chúng ta cũng khó mà tìm được một người bảo thủ hoặc tự do ở nước Mỹ, bất kể thuộc đảng Cộng hòa hay Dân chủ, là chuyên gia hay người bình thường lại không tán thành những giá trị tự do cá nhân được những người sáng lập nêu ra và được Hiến pháp và luật coi là thiêng liêng: đó là quyền nói lên suy nghĩ cá nhân; quyền tự do tín ngưỡng; quyền tập hợp lại để nêu kiến nghị với chính phủ một cách hòa bình: quyền sở hửu, định đoạt tài sản và không bị tước đi tài sản đó nếu không được đền bù đích đáng; quyền không bị khám xét hoặc bắt bớ vô lý, quyền không bị nhà nước bắt giam không đúng thủ tục, quyền được xét xử công bằng và nhanh chóng ở tòa án ; và quyền tự do - với ràng buộc pháp luật chỉ ở mức tối thiểu - được quyết định về đời sống gia đình và cách thức nuôi dạy con cái. Khi quan tài được hạ xuống, tôi hứa với Frasier Robinson là sẽ chăm sóc con gái ông. Dĩ nhiên, cỗ máy quan hệ công chúng của các chính trị gia cũng như đảng của họ sẽ giúp chăm chút thêm những câu chuyện này.

Nó đến ngẫu nhiên giữa hàng nghìn cơ hội, sự kiện khác nhau có thể xảy ra theo chiều hướng ngược lại. Một vài nhiệm vụ nếu để khu vực tư nhân thực hiện sẽ hiệu quả hơn, tương tự như trong một số trường hợp, công cụ kinh tế dựa vào thị trường cũng đạt được kết quả như công cụ mệnh lệnh và kiểm soát mà lại có chi phí thấp hơn và linh hoạt hơn. Tôi không chắc là những đứa trẻ đọc lời tuyên thệ trung thành với Tổ quốc đều cảm thấy bị sức ép gì khi thì thầm cụm từ “con chiên của Chúa”[202] hay không; tôi thì không hề.

Điều đó chứng tỏ rằng đảng Dân chủ đang phải đối mặt với những khó khăn liên quan đến vấn đề nhân khẩu (cụ thể là dân số tăng chủ yếu ở các bang theo đảng Cộng hòa thủ cựu ở miền Nam), còn đảng Cộng hòa thì đang có lợi thế về cơ cấu ở Thượng viện, với hai phiếu của hai Thượng nghị sỹ Cộng hòa của bang Wyoming - dân số 493. Đôi khi đứng trong căn phòng này, tôi tưởng như nhìn thấy Paul Douglas hay Hubert Humphrey đang ngồi ở một trong những chiếc bàn, kêu gọi thông qua luật quyền công dân; hoặc Joe McCarthy cách đó vài bàn đang đưa ngón tay dò qua danh sách, chuẩn bị gọi một vài cái tên: hay Lyndon B. Thượng nghị sỹ nào cũng hiểu rằng việc làm cho một lá phiếu biểu quyết một đạo luật phức tạp trở thành sai trái và vô đạo đức trong 30 giây quảng cáo trên tivi là rất dễ, nhưng giải thích được sự sáng suốt của lá phiếu đó chỉ trong vòng 20 phút lại rất khó.