Những tật căn bản là láo xược, gian tham, thô lỗ, tục tằn, mê ăn, hỗn ẩu và dâm ô. Buồn như lòng mẹ mất con. Bạn đã thực hiện được nhiều điểm rồi nhưng chưa đủ.
Hãy tìm những liều thuốc khác, những bạn thánh đức, thông minh, bặt thiệp. Nhưng người muốn bạn trai làm nguyên nhân phụ thuộc của người. Bạn trai giỡn rần rật với bạn gái cho là văn minh.
Thật lạ, Triết học thì bạn trai có lẽ chưa thông, nhưng họ ưa có thái độ triết gia, hiểu theo nghĩa không hay, khi thấy bao nhiêu khuyết điểm của xã hội. Quốc gia hưng thịnh hay không, nhân loại bình an hay không, coi chừng ăn thua tâm hồn bạn trai rất nhiều. Thiếu gì bạn trai làm trối chết nhiều việc vực nhọc chỉ vì người ta cho mình uống nước ngọt.
Tôi xin lược trích một đoạn. Bạn có thấy cuộc đời bạn trai niên thiếu là một tràng mộng xuân không? Đừng ai hỏi đời sống nội tâm. Họ không khinh rẻ, phản đối, chia trí đâu.
Các tôn giáo sao mê tín quá. Ti Hamer Toth mượn một thần thoại Hi lạp để nhấn mạnh sự rút rỉa lương tâm của tội dâm. Họ chấp tay sau đích đứng xa xa coi con trẻ rượt bướm.
Họ hay diễn lộ tình thương bằng những cử chỉ, tác vi, thái độ bên ngoài như tặng đồ vặt kỷ niệm, như trước khi đi đâu phải từ giã nhau, đi ngang nhau liếc cười, bắt tay siết mạnh và kéo dài. Cửa đời họ khép lại vì tâm hồn mất diễn cảnh. người ta nói đời trẻ dại là đời hướng ngoại.
Đầu óc nầy nguy hại. Họ nói nghịch vì họ không thấy xa mà lắm lúc tại muốn tỏ ra mình là một giá trị vì lòng tự ái quá sôi nổi. Con người có nhân vị tính mà cũng có xã hội tính.
Đang đóng neo trong đời sống thực tế có khi rất nghèo nàn, té trong hết thất bại nầy đến thất bại kia nhưng họ vẫ tưởng tượng ngày kia mình làm César, Nguyễn Huệ, Abraham Lincoln, Gandhi, Dante, Nguyễn Du. Xấu hổ nữa cho nam giới là không ít bạn trai mang quái tật nầy. Nhiều đời hoa phải tan tác vì những lời đường mật nầy.
Phải họ làm chết sống, không phải họ còn phá hoại nữa là khác. Ai có thẩm quyền giáo dục cần giải thoát cho bạn trai khỏi xiềng xích đó. Thầy có lỡ lời, nói gì bất đáng, có họ ngồi sẵn dưới, đứng lên chỉnh phong tay đôi.
Nhà giáo dục muốn thành công phải khai thác cátính ấy. Bremoud được dẫn trong Toi quy deviens homme của J. Các cực khổ nhỏ mọn mà họ chịu bây giờ gợi lại cho họ những hy sinh, nhất là hy sinh thầm kín của người bạn trăm năm: