Vận mệnh của họ, của gia đình, quốc gia tùy thuộc ở họ nhiều. Trái lại bạn gái tự nhiên thích lấy tình cảm làm áo cho mọi hành vi. Đồng bạn không ưa thích cũng như kẻ dưới xa lánh.
Nó không phải của con người. bạn gái nhường bước bạn trai một phần lớn là tại từ bản chất bạn gái không được những bẩm phú thông minh bằng bạn trai. Song cuộc sinh hoạt của họ lúc bấy giờ là cuộc sinh hoạt được chi phối bởi bản năng nhiều hơn là tâm hồn.
Họ chịu cực sưu tầm những nhạc, thi phẩm phần nhiều tích trữ sự lãng mạn, làm cho lòng bay bổng, mộng mơ. Thì họ cũng đẹp trai, mập mạp coi bên ngoài khả quan lắm. Vì mồi vật chất mê hoặc, nhiều thế nhân mất đi óc hướng thượng, quên hẳn trên đầu có ai, chết rồi còn lại cái gì.
Về cơ quan sinh dục, tôi đã trình bày theo khoa học trong cuốn Đời Uyên Ương ở chương ba. Đọc hạnh các thánh công giáo, gương danh nhân thế giới ta thấy bao nhiêu gương người nam tỏ ra có ý chí phi thường nhất là khi ý chí ấy được đượm ơn thánh của Thượng đế. Còn bao nhiêu phát triển của những bộ phận khác có liên hệ đến sự truyền sinh trong giai đoạn thanh xuân nầy đã làm cho người bạn trai cảm thấy con người sinh lý của mình thay đổi và họ nghe e thẹn trong cuộc xã giao với bạn gái.
Tôi không nói đầy đủ chi tiết đâu. Thật giựt giải quán quân trong làng ăn. Ơû thời nầy, sự tự do được quá đề cao.
Đàn ông càng lớn tuổi, óc càng già giặn, càng thèm sự bình yên nầy. Chúng tôi đã nói ái tình của nam giới bám vào nhan sắc. Có bạn trai chủ trương người bạn trăm năm phải có nhan sắc Tây Thi.
Họ chăm sóc mái tóc, họ cạo mặt, cắt móng tay và chuyên chú trang sức được chừng nào hay chừng ấy. Các em thấy chị dễ thương biết lo cho mình. Một lương tâm lành mạnh được huấn luyện trong lò tôn giáo, như trong công giáo chẳng hạn, lúc thối tiền lộn, lấy dư của kẻ khác năm cắc bạc là lo âu, bối rối.
Bị rầy đánh, họ buồn lắm. Ôi! Duyên! Sao thoi én chiều mồng ba. Nói vậy tôi không phải có ý nói tất cả bạn trai ấu trĩ đều kém sâu sắc.
Trong cuốn Tâm lý bạn gái tôi đã viết khá nhiều về vấn đề nầy nên ở đây tôi chỉ bàn những gì liên hệ đến tâm lý bạn trai và đến sự giáo luyện tình cảm của họ. Tôi thấy một nền giáo dục đóng cửa tù gây tai hại không ít. Cha rầy anh, chị, họ phớt qua vấn đề gì đó có ý giấu họ: họ để ý nghe lắm lúc họ hiểu được thâm ý của cha tại sao rầy, tại sao không muốn cho họ biết.
Những kẻ ấy có thể môi mép, ngọt như đường nhưng đụng chuyện chết ai nấy chịu. Đến khi gặp một biến cố, trở lực nào đó, con người mặt thực của họ bung ra như lúa ẩm đứt niềng bồ làm kẻ quá lạc quan về họ đâm ra tuyệt vọng. Mà lớn lên họ không vậy nữa.