Trong bản năng bảo vệ tính dục của bạn trai người ta cũng thấy lương tâm xen vào. Các mộng tưởng tốt đẹp về ngày mai có lúc tâm hồn họ sung sướng quay cuồng. Có một điều rất đáng lo ngại là trong những tuổi xuân, nhất là ở thời nầy, lòng thanh khiết của bạn luôn bị hăm dọa.
Vì bản năng ưa sống bằng tình cảm, ưa mến kẻ xử đối với mình bằng tình cảm ấy của con người, nên ta thấy tự nhiên bạn gái thành công dễ hơn bạn trai. Bằng chứng trong công giáo có bao nhiêu thánh khiết trinh. Người ta hay trách bạn trai sống siêu thực tế.
Thì ra lương tri của họ khả quan lắm. Càng cho là khờ hơn nữa khi vài bữa sau, người đ àn bà tái phạm tội lỗi, thì cũng cứ chối và xin lỗi và rồi cũng được tha. Khi có tâm giao lãng mạn bạn trai khó làm việc, học hành ở xa bạn mình.
Nhưng giáo sư nào có tài đức, giàu uy tín, hùng biện thích vô lớp đông nam sinh hơn lớp đông nữ sinh. Bạn trai có những tâm cảm ấy không lạ gì. Có khi họ cho thể dục là cực hình, trừ một số chuyện luyện bắp thịt.
Bạn gái hay nhờ những lời rầy, mắng của người lớn để buồn sầu lâu, chớ bạn trai, nhất là còn thiếu nhi dễtính lắm. Chúng chỉ bổ ích đặc biệt cho kẻ thành nhân hay thanh niên từ 17 tuổi dĩ thượng. Ai vừa đánh rồi cho bánh liền họ cảm đau cũng như sướng khoái khi ăn bánh.
Nhà giáo dục nên sáng suốt tìm những lúc bạn trai cô độc để giúp họ giải thoát tâm hồn. Thành ra khi bàn về tật ích kỷ, ưa độc đoán tôi nói với dè dặt. Họ có cả một tổ chức Tham ván bán thuyền để thỏa mãn lòng thú.
Còn bạn trai lúc 17, 18 tuổi mà thích ăn dữ, ưa hút thuốc, một phần tại những hạch nước miếng phát triển rất nhanh chóng. Bởi cảm thấy mình cô lẻ trên đường đời, lạc giữa thế gian có nhiều người thân mà họ cảm thấy như lạc vào giữa sa mạc. Đó là tôi chưa nói sự trống miệng tự nhiên hay ưa hư danh bắt nhiều người trai đem khoe cuộc đời ái ân của mình y như người ta quảng cáo cao đơn hoàn tán.
Bị bạn già hàm trống miệng đem nộp cho kẻ khác, xuyên tạc, mỉa mai, bạn trai đâm ra bi quan, cho đời là giả dối. Nội tâm của họ không được trang điểm thêm những đứctính mà còn mất khí lực vì khi giao thiệp họ làm già, họ quá giao động, làm mất sự trầm tĩnh cần thiết cho các nhân đức lớn lên. Nói họ ít thích tìm hiểu sâu xa, không có ý nói họ không biết binh vực những quyền lợi, như giành ăn, đòi mặc đồ tốt chẳng hạn.
Như vậy xét toàn diện về vấn đề ái tình, người ta thấy bạn trai bạn gái gì cũng có lúc yếu đuối. Lý tưởng của sống là dùng mọi phương thế để sung sướng dù trên xương máu kẻ khác. Họ ăn mạnh, uống mạnh tại vì nhu cầu của những cơ quan trong người họ đang sung sức phát triển.
Nhà giáo dục, chỉ vạch cho bạn trai tâm lý kỳ đặc ấy của họ. Chúng ta nên nhớ vì số phận long đong của ái tình người nam, người ta mới để ý đến sứ mệnh sự cần thiết của sứ mệnh làm chồng, trách vụ làm cha: tất cả nó trói người nam bền vững trong đời sống hôn nhân nhất phu, nhất phụ. Trụy lạc không phải là thuốc trị cô độ, vì cái vui xác thịt không ăn thua gì chứng bịnh tâm thần là cô độc.