Nhưng ở đây, chúng ta chỉ quan tâm đến trường hợp một người có cơ sở lập luận tốt nhưng lại rút ra kết luận không thuyết phục. Ai không thể sử dụng hiệu quả các chú thích và các từ viết tắt ở đầu mỗi cuốn từ điển thì đó là lỗi của chính bản thân người ấy. Tuy nhiên trường hợp của William James - một nhà tâm lý học vĩ đại - lại là người đứng giữa dòng.
Vì toán học là một ngôn ngữ nên nó có vốn từ riêng, ngữ pháp riêng. Nhưng họ lại tạm ngừng và đọc kỹ những câu không quan trọng. Lúc này, nỗ lực đầu tiên của chúng ta là phải xác định các từ được dùng.
Giả sử, thông qua đọc kiểm soát một số sách, bạn đã có khái niệm tương đối rõ về chủ đề mà ít nhất vài cuốn trong số đó bàn tới. Chúng tôi xin lưu ý các bạn là có sự khác biệt lớn giữa đọc đồng chủ đề với chữ s viết thường (syntopical reading) và đọc đồng chủ đề với chữ S viết hoa (Syntopical reading). Độc giả không chỉ đơn giản đi theo lập luận của tác giả mà phải đối diện với chúng để đi đến sự đồng ý hay bất đồng với tác giả.
Về câu hỏi cuối cùng (Ý nghĩa của tác phẩm lịch sử là gì?) có thể nói không tác phẩm văn chương nào có ảnh hưởng lớn đến hoạt động của con người bằng lịch sử. Không nên coi sự bất đồng ý kiến là một dịp để dạy dỗ người khác, mà hãy coi đó cũng là dịp để học hỏi thêm nhiều điều. Nhận định chính là câu trả lời cho những câu hỏi.
Đọc phân tích không thật sự cần thiết nếu mục đích đọc của bạn chỉ để lấy thông tin hay giải trí. Các tác phẩm văn học giả tưởng chủ yếu dựa vào trí tưởng tượng, đối lập với khoa học và triết học hai môn thiên về trí tuệ. Đó là những quy tắc chung, có thể áp dụng cho tất cả các thể loại văn học giả tưởng dù ở thể văn xuôi hay thơ (bao gồm cả sử thi), dài hay ngắn, dễ hay khó.
Những người viết các tạp chí này trước hết phải là độc giả. Không khó để nêu lên hay để hiểu những câu hỏi này, nhưng để trả lời chúng thì rất khó. Đọc truyện ngắn thường dễ hơn tiểu thuyết, và đọc một bài báo thường dễ hơn đọc một cuốn sách cùng chủ đề.
Nếu không có sự thống nhất về thuật ngữ giữa tác giả và độc giả, sẽ không có sự giao lưu về mặt tri thức, vì thuật ngữ là yếu tố cơ bản của những kiến thức có thể truyền đạt được. Hãy quay trở về tình huống cơ bản mà chúng ta đã từng đề cập đến. Người như thế chẳng khác nào nhà thông thái dởm.
Đó là: Lần đầu tiên đọc một cuốn sách khó, hãy đọc hết cuốn sách mà không cần dừng lại suy nghĩ ở những điểm bạn chưa hiểu ngay tức thì. Thứ hai, bạn phải diễn đạt rõ ràng các nhận định của mình. Có thể bạn cho rằng Machiavelli đã sai lầm khi khuyên một ông hoàng sử dụng chính sách khủng bố bằng bất kỳ giá nào.
Cuốn sách còn bàn đến những cách sử dụng nguồn vốn có ích hơn, liên hệ giữa nguồn gốc và việc sử dụng tiền với sự tích luỹ cũng như sử dụng nguồn vốn. Ở đây, bạn phải tự mình đánh giá tầm quan trọng của chúng dựa trên cảm nhận chung của bạn về cuốn sách như bạn đã đạt được ở bước 1 và 2). Trong nhiều trường hợp, chúng ta không thể áp dụng những quy tắc này hoàn toàn giống như khi đọc một cuốn sách, nhưng việc điều chỉnh chúng cho phù hợp với loại tài liệu đang đọc không có gì khó.
Sự khác biệt giữa học có hướng dẫn và học bằng sự khám phá chính là sự khác biệt về tài liệu mà người học dùng. Bạn sẽ chọn những cuốn nào? Những gì ông đã gắng sức cơ bản là khoác lên triết học bộ áo quần của toán học, đem lại cho nó sự chắc chắn và cấu trúc chính thống như Euclid đã làm với hình học trước đó 2.