Con người có xác và hồn. Con chó không sủa lại cắn. Nhà giáo dục nên cho họ đọc lại sách giúp trí nầy cách lành mạnh như loại sách của Jules Vernes, Telemaque của Fenelon hay Odyssée của Homère.
Vì các công tác gia đình, xã hội đòi nhiều sự thông minh, cương quyết, sự hăng hái, sự tưởng tượng và ký ức nên cơ cấu tâm lý bạn trai cũng được Đấng quan phòng sáng tạo cách chuyên biệt. Bạn đang ngạc nhiên? Tôi cũng còn ngạc nhiên khi viết cho bạn đây. Thương hại để đến thương yêu và thương yêu đến tội lỗi không xa lắm.
Nhưng bạn đừng quên bạn trai ưa đơn giản nên ghét cái gì xung quanh có tính cách chi tiết nhỏ nhặt, phiền toái, rắc rối là những điều mà bạn gái tự nhiên hay gây ra. Tôi căn cứ vào ngòi bút của nguyễn Du để vẽ lại bộ mặt thực của những bạn trai có bụng dạ, ngôn ngữ, tác vi sở khanh. Có dè đâu cõi lòng bạn trai nào cũng mang nặng bầu tâm sự cần được am hiểu dẫn dắt.
Một khía cạnh nữa của tâm lý bạn trai khi họ sống trong xã hội là óc thống trị. Phải! Tuổi hoa niên là tuổi vô tư lự, có gặp chuyện gì rắc rối, lo lấy một lúc rồi thôi. Mà riêng về mặt lý trí, tôi phải công bằng nhận sự ưu thắng của họ.
Họ nhận thấy mình là vật chi chi trong xã hội gia đình, trong xã hội học đường hay bất cứ ở một đám đông nào. Cho đặng thuyết phục phải nắm vững chủ ý của mình mà cho đặng có chủ ý, phải biết chú ý. Trong bản năng bảo vệ tính dục của bạn trai người ta cũng thấy lương tâm xen vào.
Bà Swetchine nói: lý tưởng của tâm giao là tự cảm thấy một mà vẫn là hai. Bị rầy đánh, họ buồn lắm. Ta thấy đó là những tinh thần, tình cảm mạnh tuy không đ àn áp nổi tình yêu cùng lương tâm, có thể ảnh hưởng trên ấy không ít.
Rồi họ sẽ có gánh nặng làm chồng, làm cha. Bạn đã yêu ai rồi dù có yếu đuối bán thân làm mồi trụy lạc cho kẻ khác, bạn vẫn nhớ tình xưa. Hoa tàn mà lại thêm tươi, Trăng tàn mà lại hơn mười rằm xưa.
Sự giao thiệp quá lố của bạn trai đem đến cho họ các ác quả trên còn làm thể xác họ suy kiệt, rã rời. họ phải lấy tất cả các hoạt động vật chất, tinh thần của xã hội loài người cần men của đức tin phúc âm để có ý nghĩa tức là phục vụ sự uy danh của Thượng đế và phần siêu rỗi tối hậu của con người. Duy có điều nầy tôi sợ là thường những mối tình đầu thơ mộng bao nhiêu hay gây cho người ta hối tiếc về sau bấy nhiêu.
Vả lại lố bịch quá có lợi gì. Ozanam viết: Chúng tôi cảm thấy cần có cái gì chiếm hữu chúng tôi và chờ chúng tôi đi. Các cực khổ nhỏ mọn mà họ chịu bây giờ gợi lại cho họ những hy sinh, nhất là hy sinh thầm kín của người bạn trăm năm:
Nhứt là tôi phải khéo xử với vô số bè bạn học sinh, hay sinh viên, vân vân. Ai mà không ngã đầu trước ý chí cương quyết nên thánh của một nữ thánh Têrêsa. Họ đi xe đạp không đèn, thành phố chật, chở hai ba người.