Điều đầu tiên mà một độc giả có thể biểu đạt là liệu mình có hiểu tác phẩm hay không. Không khó để phác hoạ lại cấu trúc một tác phẩm khoa học xã hội nhưng để đồng tình với những gì tác giả đưa ra thì không hề dễ vì hầu như mọi tác giả đều không thể quy định việc sử dụng từ ngữ của họ. Những người viết các tạp chí này trước hết phải là độc giả.
Sách lý thuyết dạy bạn về bản chất lý lẽ. Trẻ em được dạy cách đánh vần từng chữ cái trong bảng chữ cái (phương pháp này còn được gọi là đọc sơ cấp) và kết hợp chúng thành âm tiết. Vì vậy Euclid gọi chúng là khái niệm chung.
Việc phác thảo cấu trúc một tác phẩm giả tưởng hoàn toàn khác việc phác thảo dàn ý một cuốn sách miêu tả giải thích. Điều này lý giải tại sao chúng ta gọi những câu ẩn chứa nhận định là câu tường thuật và những câu nêu câu hỏi là câu nghi vấn. Đến đây, chúng ta đã tìm ra các phần trong sách có liên quan đến vấn đề cần nghiên cứu; tạo được một hệ thống thuật ngữ trung lập có thể áp dụng với tất cả hoặc đa số các tác giả; tạo khung và sắp xếp một loạt câu hỏi coi như sẽ được giải đáp trong các sách; xác định và sắp xếp các vấn đề nảy sinh từ các câu trả lời khác nhau.
Nhưng trên thực tế, phương pháp được minh họa trong phần bàn về đọc phân tích và đọc cùng chủ đề không áp dụng được với tất cả các loại sách. Khó có thể đưa ra các ví dụ về những nguyên tắc chủ đạo đó. Ví dụ, sách của Homer khó đọc hơn sách của Newton, dù khi đọc lần đầu tiên, bạn có thể hiểu được nhiều hơn từ sách của Homer.
Đó là nó không chứa đựng các lý luận (trừ phi đó là những lý luận ngày nay được mọi người cho là đúng hoặc ít nhất là có giá trị lịch sử) và không có thơ phú hay các tác phẩm văn học viễn tưởng mặc dù nó có thể chứa các dữ kiện về thơ phú và các thi sĩ. Nhưng bạn cũng không nên nghĩ rằng không có sự thay đổi vè phương diện từ đồng nghĩa khi thuật ngữ vẫn được giữ nguyên. Quy tắc trên cũng được áp dụng với các bài tóm tắt và trình bày cốt truyện.
Với các tác phẩm văn học hư cấu, câu hỏi thứ tư này phải được hiểu theo cách khác. Đọc sách cũng là một kiểu hội thoại. Hoặc họ chủ động tìm tòi hoặc do những người phải trực tiếp đối mặt với những vấn đề đó mời họ nghiên cứu, họ sẽ phân loại vấn đề, xác định công thức của các vấn đề và giúp giải quyết vấn đề.
Nhưng việc đi sâu nghiên cứu vấn đề sẽ giúp bạn sớm nhận ra các nhà văn coi tinh túy của tình yêu mang tính nhận thức hơn là ham muốn. Bài luận của William Harvey về sự tuần hoàn máu hay sách của William Gilbert về nam châm cũng không phải là tác phẩm toán học. Bạn phải nhận ra một lập luận ngay khi thấy nó.
Vì vậy, nếu bạn muốn dựa vào bách khoa toàn thư để triển khai một đề tài nào đó thì không nên bó hẹp trong một cuốn. Điều này trái ngược với sự thật đã được chứng minh trong lịch sử chính trị. Sự phân biệt này có vẻ khác lạ.
Bạn nên nhớ rằng không phải lúc nào cũng nảy sinh một vấn đề rõ ràng giữa hai hoặc nhiều tác giả, nhưng đôi khi nó phải được tạo ra thông qua việc tìm hiểu quan điểm của tác giả về các vấn đề có thể không phải là mối quan tâm hàng đầu của họ. Cũng có trường hợp, những từ quan trọng đối với tác giả không gây khó khăn gì cho bạn vì bạn hoàn toàn hiểu chúng. Đây là sự thật thường gặp khi đọc những cuốn tiểu thuyết lớn.
Trong chương trước, chúng tôi đã trình bày những quy tắc đọc sách văn học giả tưởng. Vật thụ động chỉ có thể là quả bóng vô tri bị điều khiển để chuyển động và dừng lại. Nếu làm được điều này thì không còn gì khác biệt giữa các giác quan và trí óc.