Rồi có cái gì cứu ông? Một hôm gần tuyệt vọng ông với lấy cuốn nhật ký, rán chép nhân sinh quan của ông: "Loài người không phải cô độc trong vũ trụ". Lại như chuyện ông S. "Má tôi bỏ nhà hồi tôi hồi chín tuổi và ba tôi mất hồi tôi có 12 tuổi.
Và tôi giữ được lời hứa ấy. Bây giờ tôi đã hết nợ, gia đình vui vẻ, ba đứa con điều ngoan ngoãn, tạo được căn nhà, sắm được chiếc xe mới và có một số tiền bảo hiểm nhân mạng là 25. Không biết nhờ cậy ai, tôi quay về với Thượng Đế và bắt đầu tụng niệm.
Tôi bắt đầu đau bao tử từ khi phi cơ Pháp bắn liên thanh xuống miền Tân Thạnh (1946), năm sau qua Long Xuyên, để quên tình cảnh nước và nhà tôi phải trốn vào trong sách vở, nhưng viết và đọc suốt ngày thì bệnh bao tử lại nặng thêm, mà bác sĩ không biết, cứ cho là gan yếu, uống thuốc Tây, thuốc Bắc, thuốc Nam đều không hết. Trong những lúc cắm đầu cắm cổ làm việc hàng ngày như con trâu kéo cầy, thì phần đông chúng ta không thấy sao hết. Họ biết như bác sĩ A.
Tôi lo lắng mệt nhọc đến mức mất 17 ki lô. Tôi tin bây giờ tôi đã nhận được chân giá trị của đời sống. Bệnh nặng không thể dùng quang chất được, phải cho chạy quang tuyến vào ung thư luôn trong 30 ngày, mỗi ngày mười phút rưỡi.
Tôi hỏi ông: "Thanh niên đi kiếm việc thường có lỗi lầm nào nhất?" Ông đáp: "Họ không biết họ thích việc gì hết. Tại đó tôi trồng vài chục gốc cây. Có một đôi khi họ đáp: "Tôi chỉ muốn nằm suốt ngày".
Thường thường mỗi tuần tôi đi xe ô tô buýt từ nhà đến San Francisco để mua bán lặt vặt. Tuy vậy, thu thập hết những sự kiện ở trên trái đất nầy cũng không ích lợi gì cho ta nếu ta không phân tích và giải đoán nó. Hồi nọ, tôi nuôi bò trong 12 năm trời.
Có lẽ bạn phải thay hẳn những thói quen đã nhiễm từ trước tới giờ. Tôi xin kể một chuyện lạ lùng vào bật nhất trong lịch sử Hoa Kỳ để bạn thấy rằng năng lực mầu nhiệm của tư tưởng. Ông Nietzche đã định nghĩa "một người lý tưởng" là: "người khi bị định mạng thử thách, không những đã tỏ ra xuất chúng, mà thời thường còn thích tìm khó khăn và những trở lực để đương đầu".
Đừng ưu phiền nữa mà kiếm việc gì làm cho khuây khoả đi". Đó là một hoạ sĩ trẻ tuổi. Không có một người nào lại gõ cửa cho tôi hay rằng hiện trong nước Mỹ, cứ mười người có một người bị chứng thần kinh suy nhược mà đại đa số những kẻ đó đều do ưu tư và cảm xúc bất an mà sinh bệnh.
Cho nên tôi quyết định kiếm việc mà làm để khỏi ngồi không. Chẳng hạn tôi biết một người đàn bà năm ngoái nằm 10 ngày ở nhà thương mà khi ra chỉ phải có 8 Mỹ kim. Bà rất điềm đạm, bình tĩnh, như không bao giờ lo lắng hết.
Ông rán nâng cao tinh thần họ, và sắp bị mổ mắt, ông biết trước sẽ đau đớn lắm, nhưng ông rán nhớ rằng ông hãy còn sung sướng nhiều. Để trấn áp ý tưởng đen tối ấy, tôi đã tự bắt lúc nào cũng vui vẻ, có khi quá vui bất cứ trong trường hợp nào". Thiệt ra là hai tiếng "Carpe diem" nghĩa là "Vui ngày hôm nay đi".