Đột nhiên, điều mà trước đây chúng ta cho là thật lại không còn đúng nữa. Có những kiểu người kiểu Pollyanna, kiểu người lúc nào cũng lạc quan đến ngốc nghếch. Bạn có lẽ chỉ muốn đứng ngoài tiền sảnh và sẽ vào cuộc khi bạn cảm thấy thích hợp.
Sử dụng chiếc mũ đen, người tư duy được khuyến khích để hiện hết khả năng thận trọng của mình. Tư duy mới lạ bao gồm thái độ nhìn nhận, cách biểu đạt, các bước và các kỹ xảo. Đơn giản là chúng ta không thể tối đa hoá sự nhạy cảm theo mọi hướng cùng một lúc.
Đây là giai đoạn cần lối tư duy xây dựng. Chiếc mũ xanh lá cây là chiếc mũ sáng tạo. Điều quan trọng ở đây là nếu chúng ta đã xác định được trạng thái tư duy thì những người tư duy nên cố gắng một cách có ý thức để tư duy theo cách đó.
Có những câu trả lời này tốt hơn so với những câu trả lời khác: chúng tốn kém ít hơn, thực tế hơn và dễ thực hiện hơn. Trong một cuộc họp, một người chọn cho mình chiếc mũ đen, người kia chọn cho mình chiếc mũ trắng, người khác lại chọn mũ khác và họ đội chiếc mũ đó suốt cả buổi họp. …Nếu chúng ta đầu tư mạnh để quảng cáo bộ film này, chúng ta chắc chắn sẽ thu được thành công.
Nếu chúng ta giới hạn chiếc mũ vàng tư duy để chỉ xem xét những gì dễ nhận thấy và nổi tiếng, chúng ta có thể không đạt được những tiến bộ trong lối tư duy. Câu trả lời là càng ngắn càng tốt. Có sáu sắc màu tương ứng với sáu chiếc mũ: trắng, đỏ, đen, vàng, xanh lá cây và xanh da trời.
Tình hình đã quá căng thẳng và cả hai bên sẽ không ai chịu từ bỏ quyết định của mình. Tôi đã từng tham dự rất nhiều cuộc họp mà nhiều thành viên tham gia đóng góp những ý tưởng hết sức sáng tạo. Một khái niệm có liên quan chặt chẽ với chiếc mũ đen tư duy là khái niệm «phù hợp».
Đó là tôi muốn nghỉ ngơi kiểu nào? Tôi có thể đi tắm nắng, đi nghỉ ở biển. Tôi đề xuất tất cả chúng ta hãy sử dụng mũ xanh và dành vài phút để mỗi cá nhân tóm tắt lại và nói xem chúng ta đã đạt được những gì. Nhưng bản chất của diễn viên là thứ không đổi.
Chúng ta có thể ngồi yên và chờ đợi sự kích động, hoặc chúng ta có thể bắt đầu để làm nên chúng một cách cẩn trọng. Một con vật cũng tự học ra cách nhận biết thế nào là một loài quả độc và những dấu hiệu nào báo hiệu cho nó biết nó sẽ gặp loài động vật ăn thịt nguy hiểm. Như vậy sự trung lập của màu sắc, khiến chúng ta dễ dàng bộc lộ quan điểm.
Khi chúng ta nhìn thấy con thiên nga đen đầu tiên, kết luận "tất cả thiên nga đều màu trắng" đã trở thành một kết luận sai, trừ khi bạn chọn một cách khác để gọi con thiên nga đen đó. Và để hoàn thành "chiếc bản đồ" như vậy, lối tư duy chiếc mũ đỏ đóng góp một phần quan t:rọng. Và đến tận lúc này những bộ óc phê bình sáng giá mới có thể bắt đầu hoạt động.
Vào một thời điểm, mọi người đều đội chiếc mũ đen, lúc khác lại cùng đội chiếc mũ trắng. Trong thế giới thực, có một yếu tố hành động, mà đôi khi tôi gọi nó như kim chỉ nam. Khi không cần thiết phải yêu cầu chiếc mũ tư duy cụ thể nào, chúng ta cũng không cần thiết phải cho rằng mỗi nhận xét cần được sắp xếp vào chiếc mũ tư duy này hay mũ tư duy khác.