Bạn trai nào cũng đều có lúc làm Anatole France con nít và Anatole France 17 tuổi. họ không dễ dàng thấy cái thuận trong cái nghịch, cái thiện trong cái ác. Nhưng khi ngã ra ngủ, ngủ như chết.
Bạn trai mắc nó, sức khỏe kiệt quệ ngó thấy: toàn thân gầy ốm, nước da vàng bủn, mặt nhiều nếp nhăn, mắt hoa mờ, tai ù, tim đập nhanh và không đều, vai rút, gối run. Mấy tháng được họ mặc áo sơ mi thông thường, nay họ mặc rộng như bồng bột, bao nhiếm hay mặc châït rất châït bó thân tựïa đòn bánh tét. Đức tin là siêu lý được yểm trợ bởi lý trí.
Khi đã đọc các mục trên, chắc bạn không ngạc nhiên lắm khi đọc nhận xét rất đúng nầy của Mendousse. Bây giờ họ gạt cha mẹ để hoang học phí thì sau nầy làm công chức họ thụt két chánh phủ, ăn cướp đồng bào. Ước gì các linh mục chuyên lo các trách vụ tìm hiểu, hướng dẫn những tâm hồn bạn trai khi họ cần chia xẻ tâm sự.
Nhưng phân vụ hằng ngày không còn làm họ tha thiết nữa. Có nhiều hình ảnh giai nhân không ăn thua gì đến họ cả, họ vẫn nưng niu như trứng mỏng. Hãy nỗ lực đấu tranh với các cám dỗ của quỷ dâm dục.
Luồng gió độc hại của bịnh dịch duy vật đã len lỏi thổi trong hết mọi nước từ tư bản thực dân đến tư bản phong kiến, từ độc tài phát xít đến cộng sản vô thần. Bây giờ họ thích cô độc. Nhưng vào tuổi dậy thì, bạn trai như tôi đã nói bắt đầu ngắm nét đẹp của thiên nhiên.
Lịch sử đi vòng tròn. Quan sát kỹ người ta thấy tâm hồn họ có lúc như sa mạc vắng, có lúc âm u như rừng thẳm, có lúc náo động như biển ba đào. Rimaud nói tuổi của bạn là tuổi hứa để không giữ lời.
Một chấm, một phết, một lời nói khi vô tình, họ cho là hữu ý gợi tình, ngụ ý gieo duyên. tính hy sinh nầy thực đẹp. Vậy người lớn nên giúp bạn trai chọn bạn.
Ai bị chê là già thì bất mãn. Các khuyết điểm trên của các bạn trai như tôi đã nói sẽ biến đi khi bạn trai qua tuổi dậy thì để thành nhân . Họ cố gắng đi đứng cho yểu điệu, kiểu nào đó, nói chuyện phải niểng đầu, bẻ môi, sửa giọng, cười duyên, liếc điệu, kiểu nào đó để được ai cũng kêu mình là cô.
Họ chưa tới lúc lãnh hội những ý tưởng cao sâu. không kịp đắp cái gì, đầu mài xuống chỗ nằm, bất kể gối nằm, gối ôm. Có khi trong cảnh sống vợ chồng qua những thời gian tân hôn, trăng mật, đ àn ông sống hơi lạt.
Nói vậy không phải tôi phủ nhận ý chí bạn trai, không ca tụng những vai u thịt bắp của họ. Không phải quá khích mà đả đảo các hình giai nhân. Tôi cũng thấy nhiều đ àn bà lúc say duyên mói, gặp những ong bướm cũ, liếc nghe két két và tướng đi, lối nói của họ như chồm tới để ngạo nghễ, để hãnh diện.