Như tôi đã chỉ rõ ở phần tr', chiếc mũ đen có vai trò chỉ ra những thiếu sót nhưng nó không có vai trò phải hoàn thiện những thiếu sót đó. Đã từng có một người đàn ông rơi khỏi một chiếc máy bay mà không có dù, vậy mà ông ta vẫn sống sót. Sự biện minh đó có thể là đúng, nhưng cũng có thể là sai.
Trong suốt thời gian cuộc họp, chiếc mũ xanh là chiếc mũ giúp bảo vệ các nguyên tắc và đảm bảo rằng mọi người sử dụng chiếc mũ phù hợp với nội dung thảo luận. Với lối tư duy chiếc mũ vàng, đôi khi chúng ta chỉ hoạch định để xem xét điều gì đó một cách tích cực, chứ chưa hẳn là đã có một nhận thức mới. Nhưng tôi sẽ làm như vậy”.
Nếu những qui định trên không được tuân theo tức là chúng ta đã sử dụng sai vai trò của chiếc mũ trắng. Nếu có bất cứ thông tin nào bị bỏ qua, hoặc cố tình bị bỏ qua, chúng ta sẽ bị xem như đang lựa chọn thông tin để giải quyết sự việc theo chủ đích cá nhân. Nhưng tôi sẽ sử dụng chiếc mũ xanh và xem xét nó như một sự khích động.
Nó đòi hỏi sự cân bằng hai giá trị xung đột nhau. Những người tư duy có xu hướng nhìn xung quanh tìm kiếm một quan điểm dựa trên kinh nghiệm và định kiến và sau đó sẽ tranh luận để bảo vệ quan điểm đó. … Chúng ta chỉ có ba phương án có thể.
Có những người tìm đủ mọi cách để làm thay đổi tính cách của người khác. Sau đó chúng ta sẽ lựa chọn phương án cụ thể. Lối tư duy chiếc mũ vàng không liên quan trực tiếp đến sự sáng tạo.
Chiếc mũ đỏ có thể được sử dụng liền sau chiếc mũ xanh đa trời nếu sự việc chúng ta xem xét thiên về tình cảm. Liệu anh có thể cho chúng tôi một nhận định tổng quát của anh thông qua chiếc mũ đỏ, và sau đó chúng ta sẽ không sử dụng nó nữa. Năm 1998, tôi được mời nói chuyện trong một hội nghị lập hiến nước Úc khi họ đang xem xét về tương lai của đất nước liên bang này, tôi đã kể câu chuyện sau:
Nhưng tất cả hệ thống theo qui trình này được vận dụng khi chúng ta nhận thức được tất cả những biểu tượng, sự liên quan của chúng. Theo cách này, lối tư duy chiếc mũ xanh làm cho sự sáng tạo trở thành một phần của hệ thống tư duy, chứ không phải là một lối tư duy quá cao siêu. Mỗi chiếc mũ biểu thị một kiểu tư duy.
Những lúc như thế này, vai trò của người tư duy mũ xanh là hỏi xem liệu có thông tin mũ trắng nào có thể giải quyết vấn đề này. Đơn giản là chúng ta không thể tối đa hoá sự nhạy cảm theo mọi hướng cùng một lúc. Mặc dầu chiếc mũ vàng là chiếc mũ của những suy nghĩ tích cực, nó cũng yêu cầu người sử dụng chiếc mũ trắng và chiếc mũ đen.
Sản phẩm mà anh nói lại phù hợp với công ty nhỏ đang cố gắng tạo cho mình một chỗ đứng trên thị trường? Tốt thôi, công ty chúng ta như thế nào? Tình hình đã quá căng thẳng và cả hai bên sẽ không ai chịu từ bỏ quyết định của mình. Như tôi đã chỉ rõ ở phần tr', chiếc mũ đen có vai trò chỉ ra những thiếu sót nhưng nó không có vai trò phải hoàn thiện những thiếu sót đó.
Chúng ta sử dụng một ý tưởng để đạt được giá trị tiến triển. Giá trị của hai vật liệu này là như nhau. Tiếp theo là thời điểm của chiếc mũ đen.