Còn cái khối tâm lý dầy đặc của tâm hồn làm sau bén mãn đến để am tường nếu không có sự thông cảm, cứu xét kỷ lưỡng trong thời gian lâu. Tôi đã chứng minh chân lý ấy. Tình cảm bây giờ bị cuốn bởi những hình ảnh thiết thực hơn, tế nhị hơn và náo động tận đáy tâm hồn.
Cha rầy anh, chị, họ phớt qua vấn đề gì đó có ý giấu họ: họ để ý nghe lắm lúc họ hiểu được thâm ý của cha tại sao rầy, tại sao không muốn cho họ biết. Vả lại mục đích của cuộc đời đâu phải là làm lớn. Nhưng khi muốn nhớ, tuy lâu nhớ, bạn trai nhớ lâu và có thể dùng ký ức để suy luận, tìm ra những kiến thức mới lạ.
Tay lạnh và họ nói lập cập. Chúng ta phải xét những quan điểm nầy: họ là người biết chuẩn bị cho cảnh lai sinh, biết yêu nhân loại cách thiết thực, biết vừa sống trầm mặc sâu sắc vừa hoạt động hy sinh cho tha nhân. Trực giác ở đây có lúc bị ám ảnh bởi bản năng tính dục, nhiều khi rất sai lạc.
Thế mà khi viết những cánh thư tỏ niềm ái ân thì chẳng những lẹ như Kiều (vạch da cây vịnh bốn câu ba vần) mà còn đầy hình ảnh, màu sắc, văn chất, văn khí, đủ điều. Hãy tìm một tâm hồn thánh đức, thông minh, bặt thiệp hơn là một nhan sắc có thể giết hại linh hồn ta và làm cho đời ta hư đốn. Lý tưởng của bạn trai là lúc phải đ ào luyện thân thể cường tráng, rèn đúc ý chí gang thép.
Bởi lý tưởng trần gian ai cũng tốt, bởi chưa đủ tự chủ để chế ngự tâm hồn, bạn trai nhiều kẻ ưa than thân trách phận. Tôi đã bàn vấn đề nầy trong Tâm lý bạn gái. Lúc trà trộn trong xã hội vì thiếu tinh thần, muốn được yêu mến, binh vực giúp đỡ hay sao đó bạn trai dùng mánh lới tưng bốc, đề cao cá nhân mà họ giao tiếp.
Phải biết rõ rệt, chắc chắn sự gần gũi về xác thịt của hai phái chỉ được phép trong hôn nhân công chính và nhắm mục đích sinh con. Họ còn sống nhiều bằng bản năng, hễ gặp trở ngại thì tức động, thay đổi. Éo le thay cho cuộc đời.
Các cực khổ nhỏ mọn mà họ chịu bây giờ gợi lại cho họ những hy sinh, nhất là hy sinh thầm kín của người bạn trăm năm: Mà bởi muốn sa đọa nên đánh trống lảng, tiếng lương tâm. Kẻ có bổn phận rèn người, lo giáo luyện các bạn trai ấy.
Mà đáng kiếp: có nhiều nữ sinh ngu si, say ánh lửa như con thiêu thân mà ra thân bạc mệnh. Bây giờ muốn hấp dẫn họ phải nói A Lịch Sơn đại đế, Nã Phá Luân, Nguyễn Huệ, Nguyễn Du, Ssakespeare, Bossuet, Abraham Lincoln, Charlot v. Họ đã khô lạt càng khô hơn.
giáo dục bây giờ là chủ trí, lo cho tuổi trẻ biết nhiều để giựt cấp bằng. Lại thêm cái hàng rào tôn giáo, luân lý, pháp luật khiến người nam phải chung thủy với bạn trăm năm. họ tự nhiên để ý đến đứctính .
Mùa thu cây lá khóc. Họ coi kỹ từng hột bụi, bún, phủi. Sự hiện diện của người gái nhất là giai nhân thường làm cho người nam ít tinh thần trở nên già hàm.