Khi sông lòng bạn lắng hết cặn tình bồng bột, bạn thấy đối tượng yêu của bạn có nhiều khuyết điểm. Tại bảntính nam nhi, tự nhiên ưa bạch lộ bản năng thích uy quyền của mình. Vẫn biết lo cho gia đình, mà họ muốn có những lúc rảnh trí.
Đôi khi họ hơi lố lăng trong cách ăn nói, khi họ bàn về điều xấu ta đừng rầy liền. Mấy anh mấy chị, ai không biết ghét họ, nói họ là hỗn mỗi khi nói gì họ sân si, chống chỏi. Nói tắt bạn trai trong thời gian mất người bạn trăm năm sống đời gà trống nuôi con, hay nhớ những kỷ niệm của ngày xưa, buồn khổ nhiều năm vì tiếc thương vợ kể cả khi họ tục huyền sớm.
Trong khi đi đâu gặp cảnh vợ chồng kẻ khác sum họp, hạnh phúc họ đau xót tận đáy lòng vì nhớ bạn trăm năm, dù kẻ nầy ngày trước đối với họ có đôi lần không đặng chung thủy. Thiếu gì bạn gái yêu một bạn trai bao nhiêu thì ghét cha mẹ, bà con của người yêu bấy nhiêu. Người bạn trai, khi lương tâm còn trong trắng, chưa đủ quyết định về đời của mình đã phải sinh ra, lớn lên trong bầu uế khí ấy.
Có lúc họ hăng hái, yêu đời lắm. Nói theo tâm trạng của một thi sĩ nọ thì họ muốn ôm trời nhưng e ngại đuối sức. Ai không biết thì oán ghét họ thiên thu.
Khi nghiên cứu về phát triển cơ thể bạn trai, ta thấy tiến trình của sự phát triển không đồng đều. Bị thứ tinh thần đó mà bạn trai, dù muốn dù không, mang tật mâu thuẫn. Họ đang ở khoảng giữa.
Cung lòng êm ấm của mẹ là cái tổ dịu hiền chứa con, con biết không. Vả lại cách chung họ chưa dùng những vật phá rối thần kinh. Họ nhẹ tay, làm việc kỹ một chút rồi trở lạitính vụt chạc như thường.
Họ học đứng chót, họ làm mích lòng thầy, họ phạm lỗi gì đó họ sầu muộn thắm thía. Quần áo cũng thi đua thay đổi. Có nhiều điều lúc bé thơ họ ngó bằng cặp mắt bồ câu vô tư: họ cười rồi khóc, mới khóc lại cười.
Họ nói nghịch chỉ để nói nghịch thôi. Rồi bóng một thôn nữ hái sen bên bờ đập. Người gởi một giống sinh con.
Trước khi đề cập cơ cấu tâm lý bạn trai, tôi cũng muốn bạn nhận thức tính chất lỳ diệu của con người bạn trai. Cũng tại đầu óc nông nỗi nữa. Tất cả những tâm tình lo âu trên làm cho tâm hồn bạn trai tuổi dậy thì đã xao xuyến lại xao xuyến hơn.
Cơ quan nầy lúc bạn trai dậy thì đòi những của ăn đặc biệt như âm điệu xuống trầm, lên bổng mà réo rắt, như chuyến đò không bến vắng, vắng khách chinh phu, như chàng ra đi cách xa muôn trùng, sao trong chốn khuê phòng tin chàng. Có nhiều bà vợ thiên hạ cho là tầm thường hay xấu xí mà ông chồng cho là đẹp trần ai có một. Hoa là tuổi bạc mà cũng là tuổi phước miễn được chu đáo giáo dục, nhất là tính dục, sẽ chuẩn bị cho bạn trai thành nhân cách tốt đẹp.