Bốn mươi hai năm sau, một đêm xuân ấm áp, trong khi trăm bông đua nở giữa sân trường, William Osler diễn thuyết trước sinh viên Đại học Yale đã nói rằng, thiên hạ đã lầm khi bảo một người như ông, làm giáo sư tại bốn trường Đại học và viết một cuốn sách nổi danh, tất phải có "bộ óc dị thường". Nhưng tôi lại quá lố, hoá mất cả tự nhiên. Cứ thế học và thi đậu hai bằng: một bằng kiến trúc tổng quát, tại Đại học đường Minnesota, một bằng giáo sư mỹ thuật Đại học đường Columbia.
Thời oanh liệt của tôi quả đã qua hẳn. Ông nhất định không tin, ông đỗ lỗi cho cơ quan thương mãi của chúng tôi ở Nữu ước. Chúng tôi hỏi nhau: Nên làm thế nầy? Hay nên làm thế kia? Hay đừng làm gì hết? Chúng tôi cáu kỉnh ngồi không yên trong ghế, đi đi lại lại trong phòng, bàn cãi trong vòng lẩn quẩn.
Những con số ấy mặc dầu đáng sợ, nhưng theo luật trung bình thì phần rủi có là bao? Không ai bỏ tù hoặc bắn tôi mà sợ. Ông giúp việc cho công ty Fidelity ở Philadelphie và mỗi năm ký được một triệu Mỹ kim hợp đồng bảo hiểm.
Cơ thể cũng như tinh thần con không đau ốm gì hết. Bà cô Edith cũng vậy. Nếu Abraham Lincoln sinh vào một gia đình quý phái, được vào học tại Đại học đường Harvard, được hưởng một lạc thú gia đình hoàn toàn, có lẽ ông đã chẳng thốt ra những lợi nhiệt thành, tự đáy lòng, khi ông tái cử Tổng Thống Hoa Kỳ: "Tôi sẽ cố không xử ác với bất cứ ai và sẽ đại lượng, bác ái với mọi người".
Ông không sao trị được hai bệnh ấy, nên ông nhất quyết lợi dụng chứng mất ngủ của ông. Tới một lúc nào đó thì phải thôi đừng suy nghĩ đắn đo nữa, nếu không thì sẽ tai hại. Quân địch thả thuỷ lôi tấn công chúng tôi luôn 15 giờ.
Bài Tựa này, cụ Nguyễn Hiến Lê viết từ năm 1951, lúc cụ dạy học ở Long Xuyên. Đức Chúa Giê Su, trong một buổi chiều, chữa khỏi mười người hũi (cùi), nhưng Chúa được bao nhiêu người chịu khó cám ơn? Chỉ có một mạng. Lời khuyên đó không phải riêng của bác sĩ Richard C.
Tôi bắt đầu nghĩ tới tự tử. Còn ông thì làm gì? Ta đừng trách ông, ông đập chén đập đĩa không phải là vô cớ. Nhưng trong khi mua bán, tôi lo lắng tới cái này cái nọ: Bàn ủi điện đã gỡ ra chưa? Có lẽ cháy nhà mất? Chị ở chắc bỏ đi rồi, ai coi sóc tụi nhỏ? Dễ mà tụi nó cưỡi xe máy đi chơi, bị xe cán rồi cũng nên? Có khi tôi sợ toát mồ hôi, chạy vội về nhà coi có xảy ra chuyện gì không.
Bác sĩ Rose Hilferding, cố vấn y khoa của lớp học này, cho rằng một trong những phương pháp để giảm bớt những ưu tư là và lo sợ là "tỏ bày và thảo luận thẳng về những mối ưu tư đó với người mình tín nhiệm. Một đêm, ông ngủ chung phòng tại lữ quán với giáo sư Sayce ở trường Đại học Oxford. Vậy mà sáu tuần sau, Đại tướng Grant vị anh hùng phương Bắc bị giam cầm, tước cả quyền tư lệnh.
Người hay ưu tư cũng đừng kể gì những việc lặt vặt, mới có thể bỉnh tĩnh trong tâm hồn được. Như vậy thì có nỗi lo lắng về tiền bạc nào mà họ không thắng nổi? Hai người cô tôi, vừa già, vừa nghèo, vừa hay đau, nhận nuôi ba đứa trong số năm anh em chúng tôi.
Mới rồi tôi lại chơi nhà ông vài ngày và nhận thấy hai câu này trong Thánh thi (Psaume CXVIII) đóng khung treo trên tường phòng để ông được thường thấy nó. Ông ấy nổi khùng vác súng lục đuổi người bếp, rồi bỗng ông ngã vật ra chết thẳng, tay hãy còn nắm chặt khẩu súng. Người ta giao cho tôi sáng tạo một máy lọc hơi dùng trong một nhà máy lớn Crystal City, tại Missouri.