Chỉ khi áp dụng cách này mà bạn vẫn không hiểu được thì mới phải nhờ đến chú thích hoặc ghi chú kèm theo. Trên tinh thần đó, Đọc sách như một nghệ thuật hướng dẫn bạn các cấp độ đọc khác nhau: từ phương pháp đọc sơ cấp, qua việc đọc lướt có hệ thống và đọc kỹ lưỡng đến đẩy nhanh tốc độ đọc. Việc phân biệt các nhận định ẩn chứa trong một câu dài và phức tạp rất quan trọng.
Đó là những cuốn sách dạy bạn nhiều nhất về cả cách đọc và về cuộc sống - những cuốn sách bạn muốn đọc đi đọc lại nhiều lần và giúp bạn trưởng thành. Nếu bạn không thể chứng minh mình biết những thực tế mà nhận định đề cập tới thì bạn mới đang chơi chữ, chứ không phải đang suy xét các ý tưởng và tri thức. Trong bất cứ trường hợp nào, những tiêu đề chương được liệt kê ở phía trước cũng có tác dụng khuếch đại tầm quan trọng của tiêu đề chính.
Một trong những cuốn tiểu sử cuối cùng vĩ đại nhất, đến bây giờ vẫn hấp dẫn độc giả là cuốn Life of Johnson (Cuộc đời Johnson) của Boswell. Đọc chủ động đúng với tất cả các loại sách nhưng giữa tác phẩm mô tả với tác phẩm thơ ca, đọc chủ động lại đúng theo kiểu khác nhau. Trong bất cứ trường hợp nào, những tiêu đề chương được liệt kê ở phía trước cũng có tác dụng khuếch đại tầm quan trọng của tiêu đề chính.
Đài phát thanh và truyền hình đã thay thế hầu hết các chức năng của sách báo. Nếu bạn trả lời là The origin of Species (Nguồn gốc các loài) tức là bạn đã đúng. Chính kỹ năng đọc kiểm soát sẽ tạo ra lối đi tắt.
Đây là một hoạt động phức tạp hơn, những cũng hệ thống hơn hai cấp độ trước. Đọc những cuốn sách này sẽ không quá khó khăn nếu bạn luôn tâm niệm rằng mục đích chủ yếu không phải để trở thành chuyên gia mà chỉ là hiểu vấn đề. Những nhà cầm quyền các thời đại sau này khi đọc tác phẩm của Thucydides thấy mình ở trong tình huống gần giống tình huống bị chia cắt đầy bi kịch của các thành phố tự trị Hy Lạp.
Ví dụ câu trích từ tác phẩm The Prince (Quân vương) của Machiavelli sau đây: Điều quan trọng cần nhớ là dục tốc bất đạt. Euclid mặc định rằng bạn hiểu chính xác tất cả các từ khác trong câu.
Ví dụ, trong suy nghĩ của một nhà nghiên cứu nguyên tử thường tồn tại một cấu trúc phức tạp mang tính giả thuyết về hiện thực, khiến ông ta nhìn nhận một số dữ kiện theo hướng khác với một người nguyên thuỷ. Đa số từ ngữ trong sách đều được các tác giả sử dụng theo phong cách hội thoại thông thường, với nhiều tầng nghĩa khác nhau. Tất nhiên, không ai có thể áp dụng cách đọc phân tích ngay từ khi bắt đầu đọc cuốn sách đầu tiên trong đời.
Mỗi cuốn sách ẩn chứa một bộ khung được bao bọc bởi những tấm bìa. Không ai có thể học từ một cuốn sách hướng dẫn trước khi đọc được nó. Vì thế, có thể khẳng định rằng chúng ta không nên và không thể đọc một cuốn sách nào một cách cô lập hoàn toàn.
Thứ nhất, bạn cần phải thừa nhận những cảm xúc mình đưa vào quá trình lập luận, hoặc phát sinh trong quá trình đó. Giả sử bạn là một thám tử truy tìm manh mối chủ đề hay ý chung của một cuốn sách, bạn luôn tỉnh táo để nhận biết bất cứ điểu gì làm cho chủ đề rõ rằng hơn. Các tác phẩm viết theo kiểu này có thể là các công trình có tính trang trọng và khó đọc như các tác phẩm của Kant hay các bài luận triết học thông thường.
Bạn cũng không thể học được bất cứ một thói quen hay kỹ năng nào nếu bạn không làm theo các quy tắc. Sai lầm đầu tiên là không chịu chấp nhận, dù chỉ là tạm thời, rằng các tín điều vốn là các nguyên tắc đầu tiên của tác giả. Nói chung, những nhận định liên quan đến lịch sử thường được biết đến nhiều hơn những nhận định thuộc các ngành học khác.