Hễ mê say môn học nào hay có năng khiếu đeo đuổi một ngành nghệ thuật nào, người bạn trai hay có vọng tưởng tìm một bạn đời ưa thích ngành nghệ thuật như mình. Nói họ ít thích tìm hiểu sâu xa, không có ý nói họ không biết binh vực những quyền lợi, như giành ăn, đòi mặc đồ tốt chẳng hạn. Song rồi có lúc lòng họ nghe chơi vơi, các mộng đồ tan tành hết.
Họ tiêu ma tinh thần vào nhiều việc phá hoại đời sống họ nhiều hơn là xây dựng. Thành ra đời tình ái của họ tự nhiên chung thủy mà không hiểu rõ tâm lý ái tình của họ. Một trăm bạn trai có đến 99 bạn, tối ưa thức khuya nghe nói chuyện ma.
bạn gái nhường bước bạn trai một phần lớn là tại từ bản chất bạn gái không được những bẩm phú thông minh bằng bạn trai. Vậy các bạn trai viết khi về già họ còn dám bình tĩnh đọc không? Họ kê chứ không phải không, nhưng để cục gạch nằm nửa trong nửa ngoài.
Họ không phải háo danh đâu. Nói theo tâm trạng của một thi sĩ nọ thì họ muốn ôm trời nhưng e ngại đuối sức. Hồi lúc thơ ấu họ có kể gì đến các đứa bé ở gần họ đâu.
Chớ những bạn trai chưa vướng Satan phần đông lương tâm tốt đẹp. Đại khái giáo sư nói hồi 17 tuổi có lần giáo sư mặc đồ lớn, tay cầm gậy, đi huênh hoang ngoài đường, tự khoái vì tự cho mình là một chi chi đó. Rồi đến vai trò của lương tâm: tài năng nầy bắt buộc ráo riết người đàn ông một khi nhúng tay vào công việc xây dựng gia đình, biểu lộ tình yêu trong việc tính giao không thể để một mình đàn bà gánh trách nhiệm gia thất.
Đào luyện nam thanh mà bỏ mất luyện chí và vô tình đ ào tạo nên những tên hung ác. Tôi đã không tiếc lời khen bạn trai là tốt bụng. Cái lợi bằng một cái dĩa bỗng đến, ai không chụp họ cho là bất tài vô đức.
Thực tế bội bạc với bản giấy lắm: nhiều điều ta ngồi một mình trong phòng văn tính hay đẹp, chắc thành công, khi đem thảo luận, thi hành bị chỉ trích, thất bại. Vì sự thúc đẩy từ nội tạng nầy, bạn trai lắm lúc nghe trong mình bị cám dỗ về xác thịt. Tình yêu của những kẻ mắc tật không khác ái tình của người lành mạnh.
Điều nầy tầm thường lắm mà ta ít được ai chỉ bảo nên khi giao thiệp ta bị nhiều người khinh. họ không dễ dàng thấy cái thuận trong cái nghịch, cái thiện trong cái ác. Đừng quá quan tâm đến sự bắt họ suy nghĩ, lý luận để nhớ, mà lặp đi lặp lại, tạo cho họ có thói quen nhớ cách máy móc.
Còn bạn trai ít phân biệt được vấn đề nào thuộc tình cảm, thuộc lý trí, cách chung thì hay lười biếng khi phải nhớ. Quả thực tội nghiệp tuổi khờ dại của biết bao nhiêu tâm hồn nếu được hướng dẫn sẽ trở nên vô cùng tốt đẹp. Họ kê chứ không phải không, nhưng để cục gạch nằm nửa trong nửa ngoài.
Mà tại vấn đề hay vật khách quan nào đó có một cái gì nổi bật lên kích thích họ, họ như cái máy để ý tới rồi cũng như máy phán đoán, đánh giá trị hư thực, trúng, sai. Ta hãy lợi dụng nó để hướng thượng, làm cho lòng ta thoáng đạt, đời ta có nhiều diễn cảnh. Brizeux muốn vậy nhưng lại làm thi sĩ.