Làm náo động lên trong tâm hồn họ một khối tình phức tạp hỗn độn mà yếu tố chánh là mến yêu, hối tiếc, uất ức, bất mãn. Trời ơi! Thưa bạn, nó con khỉ và lục phá vô số, một ngày bị rầy đánh không biết mấy chục lần. Vấn đề không phải quảng cáo, tuyên truyền cho lão thông các công thức mà tìm hiểu sáng suốt giải quyết thắc mắc, chỉ đường nẻo khôn dại, nêu lý tưởng sống thiện, vạch các phương thế tiêu cực, tích cực để bảo vệ lòng băng tuyết, cần có những nguyên tắc luân lý căn bản, sáng suốt thi hành nhiệm vụ cao cả nầy.
Cũng thế, bạn hãy dò lòng bạn trước khi giao phú mình cho họ. Đến quần thì phức tạp nữa: Vải phải thay đổi luôn đã đ ành rồi, hiểu luôn sự thay đổi về thứ ủi hay không ủi. Ái tình của họ cũng cuồng bạo, khắt khe nhưng cách chung ít tế nhị.
Mà có lỗi cũng vẫn khóc, buồn cả ngày, tìm thượng cấp xin lỗi được mới yên. Khi bạn trai yêu bằng nhục tình nhiều hơn lý trí mà khi ghen thì ghen vừa bằng tình cảm vừa bằng lý trí. Đừng để các tâm hồn ấy làm Voltaire mà chuyển họ thành những Curé d'ars.
Tôi phải chống trả với thằng người nông nỗi của tôi. Rồi sách báo chỉ vì muốn lắt túi bạn mà nhử bạn bằng các chuyện dâm tình. Cái tật hứa ẩu mà thề bán mạng, thề lấy được là tật căn bản.
Về đường tình ái, họ vẫn bị những cám dỗ nhất là trong tâm tưởng. Ta hãy lợi dụng nó để hướng thượng, làm cho lòng ta thoáng đạt, đời ta có nhiều diễn cảnh. Xã hội thời nay loạn nhất về quyền sử dụng nó.
Tân hồn bạn ờ trong một tình thế thực rùng rợn. Đời cần nhờ những nhà truyền giáo, những chiến sĩ xã hội. Tôi muốn lấy ví dụ đó để làm sáng tỏ một góc cạnh của ái tình và nhục tình.
Có khi giả bộ khiêm tốn cho sự khen được gia trọng. Ta trách ngày xưa chỉ lo nhớ mà không lo hiểu, ngày nay ta té vào lỗi lo hiểu mà không lo nhớ. Trong trận giặc với xác thịt ta làm cho mình sống hoàn toàn tự do, thứ tự do của tâm hồn, thứ tự do của người không buộc trói trong bản năng tính dục.
Có nhiều bạn trai đã qua một thời kỳ tiết nghĩa tâm giao với bạn gái lớn tuổi hơn mình: trường hợp nầy rất thường xảy ra. Tìng trạng nầy đang tuiếp diễn ở ngoại quốc hay trong nước. Không thể hiểu sai tinh thần câu nầy để nói hễ đ àn ông đều phải có đôi bạn.
Viết đến mục nầy tôi hơi hổ thẹn với các nữ độc giả vì tôi phải nói đến những khuyết điểm hơi riêng biệt của phái mà người ta gọi là phái mạnh, trong đó có tôi. Khi bạn phải chia tay với một người bạn yêu, bạn hay bị cám dỗ về điều răn thứ sáu của chân giáo. Đi kế cạnh nỗi ngại ngùng của bạn trai trước vạn nẻo đường đời, có niềm băn khoăn về lý tưởng gia đình.
Trong chương sau tôi sẽ bàn rộng vấn đề nầy. Có nhiều bạn gái lại thích. Nói vậy tôi vẫn đề phòng một số nhỏ, rất nhỏ bạn trai tướng diện đ àn bà, cótính tình phụ nữ, ăn nói điệu cô gái, đi đứng như tiểu thư.