Trong một chương sau, tôi sẽ xét những cách thoả mãn khát vọng đó. Không yêu văn chương không phải là một tội, cũng không phải là dấu hiệu của sự ngu dốt. Câu châm ngôn đó chưa đúng hẳn.
Một thất bại, tự nó, có đáng kể gì đâu nếu nó không làm mất lòng tự tin. Bảo rằng trí óc bạn không thể tập trung vào một tư tưởng là không có căn cứ. Tiểu thuyết đó là cuốn Aurora Leigh mà tác giả là E.
Bạn không nhất định phải chuyên tâm vào nghệ thuật hoặc văn chương mới sống được một cách đầy đủ. Họ khoe với bạn mỗi năm đọc được bao nhiêu cuốn. Bạn đừng tưởng tượng rằng tuần sau, nước sẽ ấm hơn đâu.
Những phút ấy phải thiêng liêng, hoàn toàn thiêng liêng như buổi tập diễn kịch hoặc một cuộc đấu quần vợt. Đọc hết chương trước, chắc bạn thấy vui vẻ hy vọng và tự nhủ: "Anh chàng này sẽ chỉ cho mình một cách dễ dàng và không mệt nhọc để làm những việc mình muốn làm từ lâu nay mà không được". Thưa bạn, thì bạn cứ bắt đầu đi.
Bọn trộm cướp suốt đời buồn khổ vì nguyên tắc của chúng trái với hành vi cướp bóc. Nhưng bạn cũng không có thể tiêu non thời gian được. Và cái giọng hoàn toàn chán chường trong lời than thở đó cho ta hình dung một bi kịch không ngờ và vô lý trong gia đình ấy.
Nếu viên chức ấy muốn sống đầy đủ thì phải thu xếp trước công việc mỗi ngày. Ăn chỉ mất nữa số giờ đó thôi, nhưng tôi xin để trọn thời gian đó cho bạn muốn làm gì thì làm. Chỉ thay đổi một chút thôi, dù là thay đổi cho đời ta sung sướng hơn, ta cũng thấy khó chịu, bất tiện.
Đó, thái độ của thầy phải như vậy. Còn trong trường hợp trung bình thì tôi khuyên bạn nên lập chương trình cho sáu ngày một tuần thôi. Bạn thừa nhận rằng tôi đã chọn ví dụ đó không phải vì nó có lợi đặc biệt cho thuyết của tôi chứ?
Bạn xanh xao và mệt nhọc. Chúng ta ngỡ hành động theo lý trí, trong thực tế lại hành động theo tình cảm nhiều hơn. Một nguy hiểm nữa, là mỗi ngày mỗi làm vội lên, chưa hết công việc này đã bị công việc khác ám ảnh.
Tôi biết rằng theo lệ bạn có một giờ (mà sự thực thì thường là giờ rưỡi) vào giữa trưa để ăn cơm. Tôi chỉ khẩn khoản thưa bạn rằng một đời sống không hợp với nguyên tắc là một đòi sống ngu muội, và muốn hành động hợp với nguyên tắc thì có mỗi một cách là mỗi ngày phải nhận xét, suy nghĩ và quyết định. Nên phòng trước những điều bất ngờ.
Bạn đừng sợ tôi sẽ bắt bạn chú ý đến nguyên tắc này, nguyên tắc nọ. Tôi không bảo bạn ngày nào trong đời, bạn cũng phải tận dụng trí não trong ba giờ đó đâu. Một thất bại trong bước đầu có thể diệt lòng ham tu thân luyện trí, nên bạn phải đề phòng từng ly từng tí để tránh nó.