Đứng góc cạnh tình cảm nhất là tình yêu để nghiên cứu bạn trai ta thấy họ là người sinh ra để cho, để tự hiến, để trang trải mình ra cho người bạn trăm năm hay cho xã hội. Nhưng họ có giờ phút buồn tủi riêng của họ. Phải cho là triệu chứng đáng ngại khi con trai trong gia đình tối trằn trọc ngủ không được và khi lên bàn ăn bắt ngán.
Thượng đế chúc lành cho họ và nói cùng họ rằng: Hãy lớn lên, hãy sinh sản, chiếm đầy trái đất. Bấy giờ giáo hoàng có uy thế một phần mà Duplot lại là đại sứ pháp tại Vatican và ông nầy ngỏ ý kết hôn với nàng. Lấy gương Sam son và con điếm Dadila: nó òn ỉ, khóc lóc, cắt tóc nhà lực sĩ để chàng sau cùng phải bị bọn thù là Phi li xi tinh móc mắt.
Cũng có đôi khi họ bàn tán về những thành công, về vận mạng, về tài ba của họ. Bạn gái coi chừng lầm một thứ lương tâm nẩy lửa của bạn trai. Giá người ta để ý đ ào luyện họ về phương diện nầy thì xã hội chắc có khá đông nhân tài kinh bang tế thế hơn.
Nhưng phải khôn ngoan: bạn trai nên nhớ ai cũng phải qua mùa bích mộng ấy. Lại thêm cái hàng rào tôn giáo, luân lý, pháp luật khiến người nam phải chung thủy với bạn trăm năm. Bạn đã thực hiện được nhiều điểm rồi nhưng chưa đủ.
Họ hay đoán tài, đoán chí học sinh xuyên qua tướng mạo. Người ta không nên để thanh niên đi tìm biết những vấn đề tâm sinh lý liên hệ mật thiết với bản thân, gia đình, quốc gia trong những sách báo hay ở các bạn bè xấu. Còn nói nghịch, thì bạn trai nhất định không thua bạn gái.
Phải chịu phần đông bạn gái khi bị ái tình chi phối ít phòng xa. Tạitính thành thực, thẳng thắng tự nhiên chăng? Cũng có lẽ. Về mặt sinh lý, đặc biệt nhất là người bạn trai vì có sứ mệnh truyền sinh nên những bộ phận sinh dục được tạo hóa sáng lập theo một sự khôn ngoan đặc biệt mà trong chương sau tôi sẽ nói rõ.
Những tật căn bản là láo xược, gian tham, thô lỗ, tục tằn, mê ăn, hỗn ẩu và dâm ô. Những kẻ ấy có thể môi mép, ngọt như đường nhưng đụng chuyện chết ai nấy chịu. Yêu bạn mình như một thần tượng duy nhất là lầm đường.
Nó trở mình theo chiều gió ái ân mới đến phơi phới như cánh bướm non thôi. Bạn thấy chút mâu thẫn sâu sắc đó chưa. Cặp mắt nghĩ ngợi như đang đợi một cái gì.
Phải biết nương chiều họ các điểm nầy rồi êm dịu chỉ cho họ những khuyết điểm như quá lạnh nhạt với gia đình, như lố bịch, v. Edward Montier nói: Đàn ông cung cấp rồi rút lui, đ àn bà thụ nhận rồi giữ gìn. Ơû thời nầy mấy tiếng tự do, dân chủ cũ như trái đất mà tôi thấy có nhiều cơ quan giáo dục, người ta còn dùng lối giáo dục độc tài mà tôi gọi là lối giáo dục Tập vật như người ta luyện khỉ múa lân.
Vậy trong thời hoa niên bạn hãy thấy trước bạn sẽ là người chồng, người cha hay một bâïc hy sinh độc thân vì nhân loại. Nhưng họ xử cứng rắn vì họ giàu tự trọng. Còn bạn và tôi vô lớp dạy học: coi chừng có không ít bạn trai học hằng mấy chục trường ngồi tréo ngoải dưới chuẩn bị dạy chúng ta môn sư phạm.